'IŞİD, Baasçılarla Çalışıyor'
Kaliforniya Üniversitesi Çağdaş Ortadoğu Tarihi Profesörü James L. Gelvin, Irak'ta halkın, hızla ilerleyen Irak Şam İslam Devleti'ne (IŞİD) direnmemesinin sebebinin, Başbakan Nuri el-Maliki'ye yönelik tepki olduğunu söyledi.
22 Haziran 2014 12:07
Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi'nde Çağdaş Ortadoğu Tarihi Profesörü ve Arap Çağdaş Sosyal ve Kültürel Tarihi Uzmanı Gelvin, Irak krizini değerlendirdi.Irak'ta gelinen noktanın tehlikeli olmasına karşın abartıldığını savunan Gelvin, "IŞİD'in, kazandığı geçici zaferleri, Maliki'ye ve yönetimine tepkili olan Irak halkının direniş göstermemesine borçlu olduğunu" belirtti. Gelvin, Rakka ve Suriye'de ocak ayından beri tutunmaya çalışan IŞİD'in, Suriye halkı tarafından sevilmediğini ve aynı durumun yakında Irak'ta da yaşanacağını ifade etti.
IŞİD karşısında savaşmadan geri çekilen Irak askerinin de Maliki ve yönetimi için savaşmak istemediğine dikkati çeken Gelvin, IŞİD'in Suriye'de yaptığı gibi Irak'ta mezhep savaşları çıkarmak istediğini savundu.
ABD tarafından 2003 yılında 80 bin askerle yapılan işgalin IŞİD tarafından 400 ila 800 militanla gerçekleştirilmesini halkın direniş göstermemesine bağlayan Gelvin, "Direnişin olmamasının sebebi Irak ordusunun halkın gözleri önünde birden geri çekilmesidir. Öyle gözüküyor ki Irak askeri Maliki için savaşmak istemiyor" dedi.
IŞİD'in hızlı bir şekilde hareket edebilmesinin nedeninin eski Baasçılarla sağladığı işbirliği olduğunu Gelvin, "IŞİD, askeri deneyim sahibi Baasçılarla yakından çalışıyor. Ancak bu işbirliği IŞİD'in zayıf noktası olacaktır. Bu işbirliği yürümez" diye konuştu.
ABD'nin herhangi bir askeri müdahalede bulunmayacağını söyleyen Gelvin, Irak'a tekrar askeri bir operasyon düzenlenmeyeceğinin tüm üst düzey ABD yetkilileri tarafından ifade edildiğini anımsatarak "Ancak bu ABD'nin Irak'ta herhangi bir askeri varlık göstermeyeceği anlamına gelmez" ifadesini kullandı.
"Büyük pazarlık"
Gelvin, ABD'nin İran ile salt Suriye konusunda anlaşamayacağını fakat nükleer müzakereler, Irak, Suriye, Bahreyn ve Afganistan konularında bir bütün halinde "büyük pazarlık" yürütebileceğini belirtti. Mezhep savaşları ihtimaline de değinen Gelvin, Şii, Sünni çatışmasının gerekenden fazla abartıldığını çünkü İran'ın yardım ettiği Hamas'ın Suriye'de muhaliflere destek verdiğini, aynı şekilde Katar'ın karşı hamleler yaptığı İran ile Türkiye'nin görüşmelerde bulunduğunu söyledi.
Prof. Dr. Gelvin şöyle devam etti: "Ortadoğu'da gerçek bir oyuncu olarak masada yerini alan bir İran görüyoruz. Diğer taraftan bölgedeki müttefikleriyle kendi konumunu korumaya çalışan Suudi Arabistan, etkinliğini sürdürüyor. Ancak IŞİD bunu mezhep savaşı haline getirmeye çalışsa da bu, mezhep savaşı değildir."
Esed yönetiminin, IŞİD'in hamlelerinden memnun olduğunu belirten Gelvin, savaşın IŞİD ve el-Kaide bağlantılı gruplara yönlendirildiğini söyledi.
"Sınırlar değişmez"
Ortadoğu sınırlarının değişip değişmeyeceği sorusu üzerine Gelvin, doğru olmasa da 2. Dünya Savaşı'nda çizilen Sykes-Picot sınırlarının varlığını sürdüreceğini belirterek "Uluslararası düzen çok güçlü ve bu tür değişikliklerin olmasına izin vermez" dedi.
Irak Kürtlerinin gelişmelere pragmatik yaklaştığını kaydeden Gelvin, "Maliki yönetiminin başka bir şeye dönüştüğünü gördüler. Durumdan yararlanarak harekete geçtiler. Kerkük sorununu çözmek için Maliki yönetiminin hiçbir çabası olmadığını da gördüklerinden bu fırsatı hemen kullandılar" diye konuştu.