Bosna Savaşı Ve Toplu Mezarlar
Bosna Hersek’teki savaşın üzerinden 20 yıldan fazla zaman geçti ancak hala katledilen Müslümanların kimlik tespit çalışmaları sonlandırılabilmiş değil.
27 Şubat 2015 12:50
Savaşın hemen ardından kurulan Uluslararası Kayıp İnsanlar Komisyonu bugüne kadar büyük bir çoğunluğu Müslüman Boşnak 22 binin üzerinde maktulün kimliğini tespit etti. Ancak 8 bin kişi hala kayıp.
20'inci yüzyılın en kanlı savaşlarından birisi olarak tarihe geçen Bosna Hersek savaşının üzerinden yaklaşık 20 yıl geçti. Avrupa’nın ortasında on binlerce Müslümanın katledildiği savaşta binlerce kişi de kayboldu.
1996 yılından sonra sürdürülen çalışmalar neticesinde 22 binin üzerinde kayıp insanın kimlikleri, cesetlerinden elde edilen DNA’larla tespit ediliyor.
Kayıp arama çalışmaları genel olarak Srebrenitsa civarındaki toplu mezarlardan elde edilen kemikler üzerine yoğunlaşıyor. Burada çalışmanın ilk aşaması olan aynı ceset ait kemiklerin bir araya getirilmesi ve DNA örneklerinin alınma işlemi yapılıyor.
Kimlik tespit çalışmalarının uzamasının en büyük sebeplerinden birisi de bir kişiye ait kemiklerin farklı toplu mezardan çıkabiliyor olması. Sırp çentikler öldürdükleri Boşnaklara ait toplu mezarların yerlerini cesetlerin bulunmasını engellemek için birkaç defa değiştirmiş.
Dragna Vuçetiç, kimlik tespiti yapıp defnettikleri cesetlere ait birçok kez yeni kemikler bulduklarını söylüyor. Bu da mezarların açılıp bulunan kemiklerle tekrar defnedilmesi anlamına geliyor.
Bu, kimlik tespit çalışmalarını uzattığı gibi kurban yakınları için de tam bir çileye dönüşüyor. Kimlik tespiti yapıldığında ise belki de en zor aşamaya geçiliyor. Kurbanın ailesi aranıyor.
Aileler her bulunan kemik parçaları ile aynı acıyı tekrar yaşıyorlar.
Bir de kemikleri bulunup DNA’sı tespit edilip hiçbir yakını olmayan insanlar var. Ailesinden geriye hiç kimse kalmayanlar. Onlar da toplu defin törenlerinde binlerce insanın Fatihaları ile herkesin gönlünde bir yara gözünde bir damla yaş oluyor.
Anahtar Kelimeler: bosna hersek, katledilen müslümanlar,