Cumhurbaşkanı Erdoğan: "Hedefimiz Şanghay Beşlisi’ne üye olmak"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Şanghay İşbirliği Örgütü 22'nci Devlet Başkanları Zirvesi'nin ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.

17 Eylül 2022 17:14

Türkiye'nin 2012 yılından itibaren teşkilatın diyalog ortağı olduğunu belirten Erdoğan, "Ülkemiz, Teşkilatın Enerji Kulübü Üst Düzey Grubunun Dönem Başkanlığını da üstlenmiş, 2017 yılında Grubun Üçüncü Yüksek Düzeyli Grup Toplantısı’na Ankara’da ev sahipliği yapmıştır. Teşkilat ile Türkiye arasında belli bir müktesebat oluşmuş durumdadır" açıklamasını yaptı.

Küresel ekonomide Asya kıtasının oynadığı rolün önemine vurgu yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Avrasya coğrafyasının yüzde 60’ını kapsayan Teşkilat coğrafyasında 3,2 milyar insan yaşıyor. Teşkilat üyeleri 20 trilyon dolara ulaşan bir ekonomik büyüklükle küresel gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 30’dan fazlasını üretiyor. Türkiye’nin, Yeniden Asya Girişimi kapsamında kıta ülkeleriyle iş birliğimizi ikili ve çok taraflı düzeyde daha da geliştirme iradesi katidir" şeklinde konuştu.

Erdoğan zirveyle ilgili değerlendirmelerini şöyle sürdürdü:

"Zirvedeki hitabımda tarihi, kültürel, insani bağlara sahip olduğumuz ata yurdu Asya’nın güvenlik, istikrar ve refahının teminini, dış politika önceliklerimiz arasında telakki ettiğimizi belirttik. Bölgemizde ve ötesinde güvenlik ve istikrarın sağlanması için iş birliğine verdiğimiz önemin altını çizdik. Zirvede salgın sonrası iyileşme döneminde ekonomilerimizin dayanıklılığını artırmak amacıyla birlikte atabileceğimiz adımlara ilişkin değerlendirmelerde bulunduk. Görüşmelerde ayrıca, küresel ekonomik gelişmeleri de ele aldık. Küresel enflasyonla mücadelede iş birliğinin önemine değindik. Teşkilat bünyesinde ülkemizle iş birliğinin daha da geliştirilmesi yönünde irade ve istek bulunduğunu memnuniyetle müşahede ettik. Bu Zirve, ülkemizin önceliklerini vurgulamak ve Teşkilatı ilgilendiren temel konularda sağlayabileceğimiz katkıları dile getirmek bakımından önemli bir vesile teşkil etti"

Liderlerle zirve kapsamında ikili görüşmeler gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Zirve marjında Azerbaycan, Çin, Moğolistan, Özbekistan, Rusya ve İran’ın cumhurbaşkanları ile Pakistan ve Hindistan’ın başbakanlarıyla verimli ikili görüşmeler de gerçekleştirdik. Görüşmelerimde ikili ilişkilerimizin yanı sıra, güncel küresel meselelere dair fikir teatisinde bulunduk. İstişarelerimizin ve temaslarımızın hayırlı sonuçlar doğurmasını temenni ediyorum" açıklamasını yaptı.

Rusya-Ukrayna savaşında Türkiye'nin rolü

Zirvedeki liderlerin, Rusya-Ukrayna savaşında Türkiye'nin tansiyonu düşürme adımları dolayısıyla teşekkür ettiğini ifade eden Erdoğan, "‘Burada aldığınız rolden dolayı gerçekten sizleri takdir ve tebrik ederiz’ dediler. Hepsi ikili görüşmelerimizde gelip işi buraya bağladılar. Çünkü Rusya-Ukrayna Savaşında dünyadaki bu görünen güçler içerisinde ‘Ne yapabiliriz, bu işi nasıl çözeriz?’ gibi bir durum yok maalesef. Biz ise başından itibaren sürdürdüğümüz o denge politikasıyla gerek batıya gerekse başta Amerika olmak üzere hepsine gereken cevabı, yaptığımız girişimlerle vermiş olduk. Tabii en önemlisi bu tahıl koridoru meselesi. Bununla ilgili olarak attığımız adımlar hakkında Sayın Putin’le burada yaptığımız görüşmede de konuştuk. Malum, tahıl koridorunun gelişmekte olan ülkelerden ziyade az gelişmiş ülkelere yönelik çalıştırılması gerekiyor. Bizim burada oynadığımız asıl rol bu. Burada da onu yine konuştuk; ‘biz az gelişmiş ülkelere bu tahıl koridorunu kullandırtalım, onlara ulaşalım, bunun gayreti içerisinde olalım’ dedik. Tabii Sayın Putin de onun üzerinde özenle duruyor. Bundan sonraki süreçte de biz bunu inşallah en ideal şekilde çalıştırarak az gelişmiş ülkelere bu koridoru nasıl kullandırtacağız, buralara nasıl ulaşacağız, buralara ne yapabiliriz; bunun takipçisi olacağız" şeklinde konuştu.

"Hedefimiz Şanghay Beşlisi’ne üye olmak"

Türkiye'nin Şanghay Beşlisine üye olmasıyla ilgili soruya Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Üye olmak-olmamak hepsi ayrı ama bizim bu ülkelerle olan münasebetlerimiz, bu atılan adımla çok daha farklı bir konuma taşınmış olacaktır" dedi.

Şanghay Beşlisine üye olma hedeflerinin olduğunu ifade eden Erdoğan sözlerini şöyle sürdürdü:

"Biz Şanghay Beşlisi içerisinde üye konumunda değiliz. Biz şu anda buraya ev sahibi Özbekistan’ın davetiyle özel konuk olarak katıldık. Tabii Şevket Bey ile bizim özel bir hukukumuz var. Bu özel hukukumuz dolayısıyla beni ve İlham Bey’i buraya özel olarak davet etmiş oldu. Şimdi bundan sonraki süreç ise bu işin en ileri kademesine doğru atılacak bir adımdır. Bu adım da tabii önümüzdeki dönemin ev sahibi olacak Hindistan’daki görüşmelerde belki gündeme daha ileri seviyede gelecek. Üye olmak-olmamak hepsi ayrı ama bizim bu ülkelerle olan münasebetlerimiz, bu atılan adımla çok daha farklı bir konuma taşınmış olacaktır"

Ermenistan'ın Azerbaycan topraklarına saldırıları

Son günlerde Ermenistan'ın Azerbaycan'a saldırılarının artması üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Ermenistan’ın provokasyonları karşılığında Azerbaycan başlattığı operasyonu tamamladığını söylüyor. Operasyonu bitirdiğine göre de bunu şimdi dalgalandırmanın bir anlamı yok. İlham Bey’den aldığım bilgilere göre Azerbaycanlı kardeşlerimiz şu anda kendilerini güvenli bir konuma taşımış oldular" açıklamasını yaptı.

Ermenistan'a provokasyonlarından vazgeçmesi çağrısı yapan Erdoğan, "Bizim dileğimiz, bölgemizde yürütülen normalleşme süreçlerinin başarıyla nihayete erdirilmesi ve bölgesel barış ve istikrarın kalıcı olarak sağlanmasıdır" dedi.

Tahıl koridoru

Türkiye'nin tahıl koridoruyla ilgili hem Rusya hemde Ukrayna ile temas halinde olduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Gerek Rusya’dan gerek Ukrayna’dan gelen her türlü ürün -bu tahıl ürünü olabilir, gübre olabilir- bunların hepsi için biz ilgili ülkeyle muhakkak müzakereleri, görüşmeleri yapıyoruz" dedi.

Müzakere süreciyle ilgili bir sorun yaşanmadığını da ifade eden Erdoğan, "Şu ana kadar adımları böyle karşılıklı müzakereyle, istişareyle attığımız için de henüz böyle ciddi bir falso ortaya çıkmadı. Sayın Putin’le burada yaptığımız görüşmede de bu sürecin aynı ihtiyatla sürdürülmesi konusunda mutabık kaldık" şeklinde konuştu.

"20 Ekim’de Zengilan Havalimanının açılışını yapacağız"

Özbekistan'da İran ile Astana süreciyle ilgili bir görüşme yapılmadığını ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Suriye meselesinin kalıcı çözümüne dair meseleleri ayrıca ele alıyoruz" dedi.

Karabağ'ın toprak bütünlüğüne tüm bölge ülkelerinin destek vermesi gerektiğini vurgulayan Erdoğan, "20 Ekim’de Zengilan Havalimanının açılışını yapacağız. İlham Bey bu havalimanının açılışına özellikle zaten bizden tarih aldı ve biz de tarihi verdik. ‘Zengilan’ın açılışını yaptıktan sonra da Cebrail’e geçer inşallah töreni de orada yaparız’ dedi. Mutabık kaldık. Belki bazı liderleri de oraya ayrıca kendisi çağıracak" açıklamasını yaptı.

Şanghay Zirvesi'nde dünyanın konuştuğu fotoğraf

Şanghay Zirvesi kapsamında liderlerle birlikte çekinlen fotoğrafın sorulması üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, "İlham Bey o koltuğu bana bıraktı, kendisi yandaki koltuğa geçti. Çoğu Rusça bildiği için tercüman da konuştuklarımızı Rusça’ya çeviriyordu. Oradaki sohbetimiz tabii hepsinin bayağı hoşuna gitti. Güzel bir anı oldu. Ama biliyorsunuz bizimki altı kişilik masa değil…" dedi.