Doğu Türkistan'ın kahramanı: Osman Batur

Osman Batur, hayatı boyunca Doğu Türkistan'ın bağımsızlığı için mücadele etti. Sadece Doğu Türkistan'ın değil tüm Türk tarihinin ölümsüz kahramanları arasına adını yazdırdı.

30 Nisan 2025 11:16

Osman Batur, Altay’ın Köktogay bölgesi Öndirkara mevkiinde doğdu. Kazaklar’ın Orta Cüz-Kerey-Abak Kerey-Cantekey-Molkı-Aytuvgan boyuna mensuptur. Babası İslâm Bey, annesi Ayça (Kayşa) Hanım’dır.

Soyadı İslamoğlu olan Osman, gösterdiği cesaret sebebiyle kahraman-yiğit anlamlarına gelen Batur ismi ile anılır oldu.

12 Şubat 1940’ta Sarıtogay’da Akit Hacı Camii’ne yapılan saldırılar üzerine Çinliler’e karşı başlatılan protestolara katıldı.

Ekim 1941'den sonra bağımsızlık mücadelesinin liderliğini üstlendi.

Çinlilere ve Ruslara karşı mücadeleye başlayan Osman Batur bütün Altay topraklarının ve Doğu Türkistan'ın bağımsızlığını amaç edindi.

Osman Batur, 1943 yılında, Çin'deki iç karışıklıklar ve Çin - Japon savaşından da yararlanarak Doğu Türkistan'ın büyük bölümünü özgürlüğüne kavuşturdu. 

Çin birliklerinin boşalttığı yerler Osman Batur’un kontrolüne geçti. 

Osman Batur’un Altay’daki başarıları Doğu Türkistan’ın diğer bölgelerinde de etkisini gösterince İli’de (Kulca) Ali Han Töre liderliğinde büyük bir ayaklanma başladı.

Bu hareketin başarıya ulaşmasıyla Kulca (Gulca) Doğu Türkistan Cumhuriyeti kuruldu ve Ali Han cumhurbaşkanlığına getirildi. Bu devleti ilk tanıyan Osman Batur oldu.

Daha sonra Üç Vilâyet İnkılâbı diye bilinen İli ihtilâli, Doğu Türkistan tarihinde benzeri olmayan bir olay diye nitelendirilir.

Osman Batur 7 Ekim 1944’te Kulca idaresi tarafından Altay valiliğine tayin edildi. Bunun üzerine Çinliler, Osman Batur’un on sekiz yaşındaki kızı Kabiyra ile on dört yaşındaki oğlu Baydolla’yı anneleri Mamey’in gözü önünde hunharca katletti. On bir yaşındaki oğlu Kariy ve dokuz yaşındaki kızı Sapiyan’ı da 20 metre derinliğindeki bir kuyuya attılar.

Doğu Türkistan’ı Çin işgalinden kurtarmak için savaşan Osman Batur bu mücadelesini 1951 yılına kadar sürdürdü.

18 Şubat 1951 tarihinde Çin ordusuna esir düşen Osman Batura, günlerce işkence edildi.

Doğu Türkistan'ın efsanevi kahramanı, 29 Nasun 1951'de kurşuna dizilerek şehit edildi.

Anahtar Kelimeler: Osman Batur, Doğu Türkistan,