31 Mart 2021 11:39
Ermenilerin 103 yıl önce gerçekleştirdiği katliam, Azerbaycan tarihinin en ağır ve feci katliamlarından biri olarak kabul ediliyor.
Rusya İmparatorluğu'nun son dönemlerinde Azerbaycan'ın çeşitli bölgelerine yerleştirilmiş Ermeniler, otorite boşluğundan da faydalanarak çevre köy ve kasabalardaki Azerbaycanlıları katlederek topraklarını ele geçirmeye başladı.
Ermeniler, 1905'ten itibaren örgütlenip silahlandı ve başta Bakü olmak üzere tüm bölgelerde karışıklıklar çıkararak Azerbaycanlıları yıldırma politikası yürüttü.
Rusya'da 1917'deki Ekim devriminin ardından Bolşevikler Bakü'de de yönetimi ele geçirdi. Bolşeviklerin Ermeni lideri Stepan Şaumyan'ın desteğini alan Ermeni ve Bolşevik çeteleri, Azerbaycanlılara karşı saldırıları artırdı.
1918'de 30 Mart ile 3 Nisan arasında Bakü, Şamahı, Guba, Haçmaz, Lenkeran, Hacıgabul, Salyan, Zengezur, Karabağ, Nahçıvan ve diğer bölgelerde Ermeni ve Bolşevik çeteler, 50 bin Azerbaycanlıyı katletti.
Katliam, Osmanlı Devleti'nin Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın talimatıyla kurulan Kafkas İslam Ordusu'nun Azerbaycan'a yardıma gelmesi ve ülkeyi çetelerden temizlemesiyle son buldu.
Azerbaycan'da 1918'de Ermeniler tarafından uygulanan mezalim ve katliam, "soykırım" olarak kabul ediliyor ve dünyaya anlatılması için çeşitli çalışmalar yürütülüyor.
Merhum Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, 1998'de imzaladığı kararnameyle 31 Mart'ın "Azerbaycanlıların Soykırımı Günü" olarak anılmasına karar vermişti.
Dönemi araştıran Azerbaycanlı tarihçi, Bayburt Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Ramin Sadıgov, yaptığı açıklamada, "1918'de yaşananlar bölgenin asli unsurları olan Türk ve Müslüman nüfusu yıldırmak ve yok etmek için yapılan planlı bir saldırı." dedi.
Sadıgov, Azerbaycanlı Bolşevik lider Neriman Nerimanov'un da Bakü'de yaşananlara itiraz ettiğini ve tepkisini, "Bu olaylar Sovyet hükümeti adına kara lekedir. Bu leke kısa zamanda temizlenmezse Bolşevik felsefesi ve Sovyet hükümeti burada ayakta kalamaz." şeklinde ifade ettiğini belirtti.
28 Mayıs 1918'de bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan Cumhuriyeti'nin oluşturduğu araştırma komisyonunun hazırladığı 36 ciltlik raporda yer alan bilgilerin Bakü'de ne kadar büyük bir katliam yapıldığını ortaya koyduğunu hatırlatan Sadıgov, Guba'da bulunan toplu mezarların Ermeni çetelerin Azerbaycanlılara karşı uyguladığı vahşetin kanıtı olduğunu belirtti.
Sadıgov, "2. Dağlık Karabağ savaşında Türk halkı ve devletinin desteğini hissettik ve gördük. Aynı desteği 103 yıl önce de görmüştük. Bolşevik ve Ermeni çetelerin katliamları, Türk ve Azerbaycanlı Mehmetçiklerin omuz omuza gerçekleştirdiği mücadele sayesinde durdu." dedi.