Gizemli Konvoy....
Rusya’nın Ukrayna’nın doğusuna gönderdiği “insani yardım konvoyu” gerilim noktasına yaklaşmak üzere.
13 Ağustos 2014 11:52
Rusya Dışişleri Bakanlığının açıklamasına göre, konvoy 262 araçtan oluşuyor ve bu araçlardan 198’inde mobil elektrik santralleri ile malzeme taşınıyor. Konvoyun taşıdığı yükün toplam ağırlığının 1809,9 ton olduğu, araçlarda 69 mobil elektrik santralinin yanı sıra, 400 ton tahıl, 340 ton et konservesi, 30 ton tuz, 100 ton şeker, 60 ton süt konservesi, 0,8 ton çay, 679,5 ton su, 62,4 ton çocuk gıdası, 54 ton tıbbi malzeme ve 12 300 adet uyku tulumu olduğu bildirildi. Olağanüstü Haller Bakanlığı temsilcileri bütün bu malzemelerin Rusya Rezerv Kurumunun, Olağanüstü Haller Bakanlığının ve diğer federal kurumların depolarından temin edildiğini bildiriyor.Dışişleri Bakanlığı ise konvoyun Belgorod-Harkov sınırında bulunan ve Ukrayna’nın kontrolünde olan Şebekino-Pletnyovka sınır kapısından geçeceğini kaydediyor. Bakanlık, bunun için Ukrayna yönetiminden izin alındığını, konvoyun Ukrayna sınırını geçtikten sonra Uluslararası Kızılhaç Komitesinin şemsiyesi altında yola devam edeceğini bildiriyor.
Ukrayna’nın eski Cumhurbaşkanı Leonid Kuçma da dün yaptığı açıklamada AGİT, Ukrayna ve Rusya arasındaki üçlü görüşmelerde konvoyun Lugank’a kadar gideceği güzergah konusunda anlaşma sağlandığını bildirmişti.
Yani Rusya tarafına ve Ukrayna’nın Rusya yanlısı eski Cumhurbaşkanına göre, her hangi sorun yok. Ancak Ukrayna tarafından bakınca ve Kızılhaç’ın açıklamalarına dikkat edince, durum böyle görünmüyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Valeri Çalıy dün Kiev’de düzenlediği basın toplantısında güzergahla ilgili anlaşma olmadığını söyledi. Çalıy, yardımın nasıl ulaştırılacağı konusunda Ukrayna yönetiminin bir bilgisinin olmadığını ve Rusya araçlarının sınırdan içeri alınmayacağını, daha doğrusu, Ukrayna kurallarına göre alınabileceğini vurguladı. Ukrayna yetkilisi, Rusya’dan gelen insani yardımın sınırda boşaltılacağını, gümrük kontrollerinin ardından Uluslararası Kızılhaç Komitesinin kiralayacağı araçlara yükleneceğini söyledi.
Kızılhaç’ın yardımdan haberi yok
Uluslararası Kızılhaç Komitesi ise dün akşam yaptığı açıklamada Rusya’dan gönderilen yük konusunda her hangi bir bilgi sahibi olmadığını bildirdi.
Uluslararası Kızılhaç Komitesi sözcüsü Andre Lersh Deutsche Welle’ye açıklamasında Rusya tarafının komiteyle anlaşmayı ihlal ederek her hangi ön bilgi ve liste sunmadan Ukrayna’ya insani yardım göndermeye çalıştığını bildirdi. Lersh, halen Rusya’dan bir liste almadıklarını bildirdi: “Bu nedenle de Rusya’dan Ukrayna’ya insani yardım konvoyu gönderildiğine ilişkin haberlere şaşırıyoruz. Ne olduğunu anlamaya çalışıyoruz. Bizim işbirliği için en önemli şartımız yükü kontrol edebilmemiz için olanak sağlanmasıdır”. Kızılhaç temsilcisi ayrıca, insani yardımın kimlere verileceğine de komitenin karar vereceğini bildirdi.
Ancak Ukrayna’nın ve Kızılhaç’ın taleplerine rağmen, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, “insani yardım”ın Ukrayna sınırında boşaltılmayacağını ve Kızılhaç araçlarına yüklenmeyeceğini söyledi. Lavrov, Kızılhaç ve Ukrayna’nın bu talepten vazgeçtiğini iddia etti.
Rusya’nın Lugansk ve Donetsk’e insani yardım gönderme girişiminde bulunacağı geçen hafta açıklandı. Ancak ABD ve İngiltere yetkilileri, bu yardımın Ukrayna yönetiminin onayı dahilinde gerçekleşmesi gerektiğini, aksi takdirde bunun Ukrayna’ya askeri müdahale olarak değerlendirileceğini bildirdiler. Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko da insani yardımın yalnız Kiev’in kontrolü dahilinde, ABD, AB ve Rusya’nın katılımıyla gerçekleşebileceğini söyledi.
Gerek Ukrayna’dan, gerekse de Batı’dan yapılan yorumlarda Rusya’nın insani yardım adı altında Ukrayna’ya silah ve asker sokabileceğine yönelik yorumlar gelirken, Moskova’nın konvoyla ilgili kuşkulu davranışları bu şüpheleri arttırdı. Rusya tarafı bu şüpheleri dağıtmak yerine Ukrayna ve Batı’yı Ukrayna’nın doğusundaki insani felaketi saklamak için “Rusya müdahaleye hazırlanıyor” bahanesinin arkasına sığındığını iddia etti.
Ancak bu iddia, gerek Rus, gerek Ukrayna, gerekse de Batı basınında oluşan şüpheleri dağıtmaya yetmedi.
“Kırım’ı işgal ettikten, isyancılara destek verdikten sonra Ukrayna’dan güven beklemek aptalca”
Rusya’da yayınlanan Vedomosti gazetesi “Gizli yardım” başlıklı haberinde bu şüpheleri dikkat çekerek, uluslararası insani yardımın maksimum şeffaf şekilde gerçekleştirilmesi gerektiğinin altını çizdi. “Yardım”la ilgili sorulara dikkat çeken Vedomosti, resmi makamların çelişkili açıklamalarını da gündeme taşıdı: “Olağanüstü Haller Bakanlığı önce yardımın Moskova ve Moskova vilayeti sakinleri tarafından toplandığını bildiriyordu. Ancak şimdi yardımın Rezerv Kurumu ve diğer kurumların depolarından temin edildiğini açıklıyor”.
Gazetenin dikkat çektiği bir diğer soru ise Kızılhaç Komitesiyle ilgili: “Neden konvoya Uluslararası Kızılhaç Komitesi temsilcileri eşlik etmiyor ve komite araçlarda ne olduğu konusunda bir bilgi sahibi değil? Kızılhaç temcilcisi Anastasiya İsyuk, dün bütün gün Rusya tarafından yükün hacmi ve içeriği konusunda bilgi gözlediklerini söyleyip durdu. Akşama yakın Dışişleri Bakanlığından açıklama yapıldı, liste gönderildiği bildirildi, ama Kızılhaç’ın Cenevre’deki merkezi ofisine gece gazete baskıya gidene kadar liste ulaşmamıştı”.
Vedomosti nihayet en can alıcı soruyu soruyor: “Konvoy sınırı hangi noktadan geçecek ve geçebilecek mi? Ukrayna tarafının resmi yorumları eksik ve çelişkili. Uluslararası Kızılhaç Komitesi şemsiyesi altında yardım konusunda anlaşma sağlandığı bildiriliyor, ancak konvoyun geçişi ve yardımın dağıtımı konusunda farklı fikirler var. Rusya tarafının yorumları ise öfke dolu: “Yardım konusunda anlaşma sağlanmış, başka soruya ne gerek var? Konvoy daha yolda, lojistik sorunları varsa, onlar da çözülür”. Bu, çatışmanın tarafı olan bir ülke için çok tuhaf bir kırgınlık. Kırım’ın tartışmalı bir şekilde Rusya’ya bağlanmasından, Ukrayna’nın güneydoğusunda savaşan isyancılara yapılan gayri-resmi yardımlardan sonra Moskova’nın güven bekleyişi çok aptalca. Savaş zamanı her türlü barışçıl girişim çok iyi, ama bunun maksimum şeffaf şekilde gerçekleştirilmesi gerekiyor. Moskova’nın Ukrayna’nın ve Batı’nın isyancılara yardımla ilgili eleştirilerini dikkate alarak insani yardım konvoyu ile ilgili her türlü sorunu halletmesi ve prosedürleri yerine getirmesi gerekiyordu. İsyancılar üzerinde etkisi olan Moskova Ukrayna’nın güneydoğusundaki silahlı çatışmalara son verebilir. Bu, savaş mağduru olan Ukraynalılar için en önemli insani yardım olurdu”.
“Yardım etmek istiyorsanız, boş Kamaz’lar gönderin”
Rus blog yazarlarından Anton Oreh ise Rusya’nın Ukrayna’nın güneydoğusuna yardım gönderme girişimini sert sözlerle eleştiriyor: “Ukrayna’nın güneydoğusuna 280 Kamaz insani yardım göndermek şuna benziyor: önce adamı soyuyorsun, sonra kesiyorsun, sonra da hastane yatağında oturup büyük bir şefkatle su içiriyorsun. Veya sokakta copla insanın kafasına vuruyorsun, sonra ise sempatik bir şekilde ceketini düzeltip, başı dönüp-dönmediğini soruyorsun. Donbass’daki facianın kapsamını değerlendirmek çok zor, ama orada bir savaş var, bu belli. Savaş ise insanlar için kolay olmuyor. Onlara gerçekten yardım lazım, çünkü savaşta en zaruri şeylerden bile yoksun kalıyorlar. Ancak benim ülkemin komşu Ukrayna’ya yapabileceği en iyi insani yardım 280 Kamaz yemek, kıyafet ve ilaç değil. Oraya 280 boş Kamaz göndermek gerekiyor. Sonra ise oraya gönderdiğimiz bütün silahları, oraya gizli veya açık şekilde gönderdiğimiz bütün insanları o araçlara yüklemek. Sonra ise onları törenle kendi ülkelerine getirmek. Böylece, onların ve binlerce Ukrayna askerin, en önemlisi Donetsk ve Lugansk halkının h ayatını kurtarmak…”
Anton Oreh, Rus televizyonlarının Ukrayna’daki bombalama görüntülerini, ölü ve yaralıları gösterdiğini, bunun gerçek olduğunu bildiriyor ve ekliyor: “Evet, Ukrayna ordusunun operasyonları Rusya ordusunun Çeçenistan’da yaptığı operasyonlar kadar acımasız olabilir. Çünkü ayrılıkçılığa tankların yardımı olmadan ve yerleşim birimlerini bombalamadan galip gelmek mümkün değil. Ama çatışmaların giderek artmasının nedenini belirlemek mümkün. Bu neden Kiev’de ve Donetsk’de değil. Bu neden, 280 Kamaz yardımı gönderen ülkede. Bu savaş faşist ve banderacı uydurmasıyla, Kırım’daki Ruslara tehdit yalanıyla, bir hafta içerisinde gerçekleşen referandumla, başkasının toprağını fantastik yalanlar arkasına saklanarak işgal etmekle başladı. Bunun tadına varınca da, Donbass’ı gözümüze kestirdik. Kukla cumhuriyetler uydurduk, ayrılıkçıları bizim vatandaşlarımızın komutası altında dişine kadar silahlandırdık, sonra da neden Ukrayna bu isyanı alkışlarla karşılamak yerine bastırmaya çalışıyor diye öfke nöbetlerine tutulduk. Bundan sonra gerçek savaş başladı ve bizim artık bu savaştan galip çıkmak için silahlı müdahale dışında seçeneğimiz yok. Rusya’nın yardımı olmadan bu ayrılıkçıların uzun süre ve başarılı şekilde direnmesi mümkün değil. Biz onları destekleyerek savaşı destekliyoruz ve uzatıyoruz. Savaşı destekleyerek de insanların acılarını arttırıyoruz. Bu nedenle de bizim yapabileceğimiz tek yardım Ukrayna’ya boş Kamaz’lar gönderip oradan savaşı geri çekmek olur…”
“Bize yalan mı söylüyorlar, budala olarak mı görüyorlar?”
Rusya’nın “insani yardımı” Ukrayna basınının da tepkisini çekiyor. Ukrayna’nın ünlü gazetecilerinden Mustafa Nayyem, bu yardım konusunun çok saçma olduğunu yazıyor: “Rusya’nın insani yardımıyla ilgili belirsizlik Viktor Medvedçuk’un görüşmeler yapan gruba nasıl dahil olduğuna ilişkin anlaşmazlıkları andırıyor. Tarafların absürt yorumları, saçma gerekçeleri ve Leonid Kuçma’nın tuhaf açıklaması… Geriye yalnız Angela Merkel’in veya Beyaz Saray’ın “alın, imzalayın” tavsiyesi içeren açıklamasını beklemek kalıyor. Ciddi olmak gerekirse, bu, çok ciddi sürpriz. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı ve Cumhurbaşkanı tek sesle Rusya’nın işgalci, saldırgan olduğunu bildiriyor. Antiterör Operasyonları Karargahı Ukrayna yerleşim birimlerine Rusya sınırından ateş edildiğini bildiriyor. Ve biz bütün bunlara rağmen, bu yerleşim birimlerine onlara ateş eden Rusya’nın insani yardımını gönderiyoruz. Bize ya yalan söylüyorlar, ya da budala olarak görüyorlar. Belki de her ikisi. Ama neden bunu bizimkiler yapıyor? Neden ortada resmi açıklama yok: kim, kiminle ve ne konuda anlaştı? Biz neden bu yük için sınırımızı açıyoruz? Bu yükü kim inceledi? Garantör kim? Ve kimle kim arasında? Neden bütün ülke kendini bu görülmemiş cömertliğe yabancı hissediyor?”
Bütün bu tartışmalar devam ederken Rusya’nın “insani yardım konvoyu” sınıra yaklaşıyor. Rusya tarafından yapılan açıklamaya göre, konvoy artık Ukrayna’nın Harkov vilayeti ile sınırda bulunan Belgorod vilayetinde. Bugün konvoyun sınır noktasına ulaşması bekleniyor. Sınırı geçip-geçmeyeceği ise henüz meçhul…
Gönül Şamilkızı