Göçebe hayatın önemli şaheserlerinden biri “Boz Üy”

Kırgızların geleneksel çadırı “Boz Üy” kuşaktan kuşağa aktarılıyor.

14 Mayıs 2021 13:36

“Boz üy” Kırgızların geleneksel hayatında önemli bir yere sahip.

Sık sık yer değiştirmeleri, yazın yaylalara kışın kışlaklara göç etmeleri, verimli topraklar aramaları ve hayvancılıkla uğraşmaları Kırgızlar arasında “boz üy” kullanımını zorunlu kılmıştır. Kışın sıcak, yazın serin tutması, kolayca kurulup toplanabilmesi gibi özellikleri “boz üyün” kullanırlığını arttırmıştır.

“Boz üy” binlerce yıllık geçmişe sahip. Yapımında ahşap, hayvan postu ve keçe dışında herhangi malzemenin kullanılmaması “boz üyün” tarihinin çok eskilere dayandığının bir kanıtı olarak değerlendiriliyor.

“Boz üyün” yapımı oldukça zor ve meşakkatli. Ahşaplardan oluşan iskelet kısmını erkekler, keçe örtülerini kadınlar hazırlıyor.
“Boz üyün” iskelet kısmı  “kerege” “uuk” ve “tündük” adını verdiğimiz parçalardan oluşuyor.

“Kerege” “boz üyün” duvarını teşkil ederken, “uuk” kubbesini oluşturuyor. Çadırın en tepesinde bulunan “tündük” ise “boz üyün” en önemli parçası olarak kabul ediliyor. Tündük uçsuz bucaksız evreni simgeliyor. “Boz üyün” gün ışığına açılan yüzü aynı zamanda çadırın bacası olan tündük, Kırgızistan bayrağındaki simgelerden birini oluşturuyor.

Yerleşik hayata geçilmesine rağmen “Boz Üy” halen yaygın olarak kullanılıyor.

Göçebe hayatın önemli şaheserlerinden biri “Boz Üy”  UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesinde yer alıyor.