Kırgızların atlı spor tutkusu: Kökbörü

Kırgızistan'da yetenek ve gücü ölçen geleneksel spor Kökbörü, oynanmaya devam ediyor.

08 Ocak 2023 12:25

At binicinin yerdeki oğlağı almasının ardından hedefine ulaştırmak üzerine kurulu Kökbörü, dayanıklı atlar üzerindeki binicilerin güç, beceri ve çevikliğinin kilit rol oynadığı atlı müsabaka olarak dikkati çekiyor.

Efsaneye göre, bozkurt anlamına gelen Kökbörü'nün, can ve malına saldıran kurt sürüsünün peşine düşen kızgın avcıların yakaladıkları kurtları yerden alıp birbirlerine fırlatmasıyla ortaya çıkmış.

En eski savaş oyunu olarak kabul edilen Kökbörü, Türkiye'de oğlak kapmaca, Kırgızistan’da Kökbörü veya ulak tartış olarak adlandırılan bu spora, Kazakistan'da Kökpar deniliyor.

Kökbörü oyunu öncesinde bir koyun kesiliyor

Oyunun hemen öncesinde oyunda kullanılacak koyunun başı ve ayakları usule göre kesiliyor.

Oyunun hakem yardımcılarından biri kesilmiş hayvan postunu sahanın ortasına getiriyor ve takım oyuncuları sahaya davet ediliyor.

Hakemin oyun başlatmasıyla, takım oyuncuları hayvan postunu karşı takımın oyuncusuna kaptırmamak ya da karşı takımdan almak için at üzerinde mücadele ediyor.

Kökbörü, resmi bayram günleri, hafta sonları, hipodrom veya köy tarlalarında yoğun seyirci katılımıyla oynanıyor.

 Kökbörü oyununun vazgeçilmez parçası: Spikerler

Kökbörü müsabakalarında bu spor dalını anlatmayı meslek edinen bir kişi spiker olarak görevlendiriyor.

Oyunun heyecanını seyircilere aktaran spikerler, Kırgız halkına özgü atasözlerini ustaca kullanarak seyircileri esprili anlatımlarıyla eğlendiriyor.

Binicilere seslenerek onları motive de eden spikerler, uzun süre oğlağı hedefine ulaştıramayan oyunculara da tepki gösterebiliyor.

Spikerler, oyun düzenini korumak ve oyuncular arasında olası sürtüşmeyi engellemek konusunda dikkatli davranıyor.

 Kırgız erkekleri Kökbörü oynamaları için bir araya getiriliyor

Ülkenin çeşitli bölgelerinde gençleri ata sporuyla buluşturmak ve aralarında birliği güçlendirmek amacıyla Kökbörü müsabakaları düzenleniyor.

Kökbörü organizatörlerinden Bakay Kudaybergenov, yaptığı açıklamada, birliği güçlendirmek için her ay Kökbörü müsabakasını düzenlediklerini anlattı.

Kudaybergenov, Kırgızistan'ın kuzeyindeki Çuy Bölgesi'nde bu yılın ilk haftasında düzenledikleri turnuvaya "Çuy Intımağı" (Çuy Birliği) adını verdiklerini belirterek, şunları kaydetti:

"Bu çok büyük organizasyonu ayda bir düzenliyoruz. Müsabakaya 200-300 atlının katılmasını sağlıyoruz. Atı olmayana atı da biz sağlıyoruz. Hakem ve spikeri getiriyoruz. Çadırlar kuruyoruz. Yemek ve hediyeleri veriyoruz".

Kudaybergenov, vatanseverlik ve birlik gibi duyguları aşılayan Kökbörü oyununa hayran olduğunu ifade ederek, renkli görüntülere sahne olan bu keyifli müsabakaları izlemek için her yerden Kökbörü severinin akın ettiğini kaydetti.

 Müsabakaya Kökbörü milli takım oyuncuları da davet edildi

Müsabakaya katılan Kırgızistan’ın profesyonel Kökbörü oyuncularından Beknazar Amatov, 6 yıldır atalarından miras kalan Kökbörü oynadığını ve bu oyunu çok sevdiğini dile getirdi.

Amatov, geçen yıl Türkiye'de düzenlenen 4. Dünya Göçebe Oyunları'nda Kırgızistan Kökbörü Milli Takımı'nda yer aldığını anımsattı.

Tecrübeli Kökbörü milli takım oyuncularından Seyitbek Anarbekuulu, 15 yıldır Kökbörü oynadığını belirterek, Kökbörü'nün kendisi için en çok sevdiği spor dalı olduğunu söyledi.

Dedesinin, babasının ve kardeşlerinin Kökbörü oyuncusu olduğunu kaydeden Anarbekuulu, kendisinin de bunu bir meslek olarak yaptığını ifade etti.

Anarbekuulu, kökbörücülüğün herkesin yapamayacağı bir meslek olduğunu belirterek, "Kökbörücü olmak istiyorsan, at yetiştirmeyi, kullanmayı ve kontrol etmeyi çok iyi bilmelisin." dedi.