Kırgızların geleneksel kadın başlıkları

Kırgız milli başlıkları halkın kültür varlığını, gelenek göreneklerini ve statüsünü yansıtıyor.

26 Nisan 2022 21:40

Kırgızlarda kadın başlıkları fiziksel korunma dışında kişilik ve statü belirlemede kullanılıyordu. Kırgız kadınlarının kullandığı başlıklardan en önemlileri; “Takıya”, “Ükü topu”, “Şökülö” ve “Eleçek”.

Takıya

Takıya küçük yaştaki kız çocuklarının taktığı bir başlık türüydü. Ağırlıklı olarak beyaz renkte keçeden yapılır, renginin beyaz olması saflığı, masumiyeti temsil eder. Küçük kız çocuğunun yaşı ilerledikçe, “Takıya”nın üzeri Kırgız motifleri kullanılarak süslenirdi. 

Ükü Topu

Ükü topu, evililik çağına gelmiş ve henüz sözlenmemiş olan genç kızların taktığı bir başlık türüydü. Şapkanın üzerine takılan baykuş tüyleri, genç kızın ailede kaçıncı çocuk olduğunu simgeliyordu. Şapkanın üzerindeki boncuklardan babasının varlık durumunu, yüksekliği ise toplum içindeki statüsünü gösterirdi.

Şökülö

Şökülö, nişanlanmış kızların taktığı bir başlık türü. Külah şeklindeki “Şökülö”yü damadın ailesi tarafından hazırlanır ve nişan günü genç kıza takılır. “Şökülö”dökü süslemeler, damadın ne kadar zengin olduğunu anlatır.

Eleçek

Düğün gününde genç kızlar “Şökülü”yü çıkartır ve “Eleçek” takar. Kadınlar “Eleçek”i ölünceye kadar taşır. Vefat edince de merhumun kefeni olarak kullanılır.

“Eleçek” kadınların ailedeki statüsünü ve hangi soydan geldiklerini simgeleyen geleneksel bir başlık türü.

Göçebe bir hayat süren Kırgızlar için, Eleçek oldukça kıymetli. Göç sırasında dünyaya gelen bebekler eleçekten kopartılan beyaz bir örtü ile sarılır, kundaklanır. Göç sırasında hayatını kaybedenler için kefen olarak kullanılan Eleçek, yaralanmalarda ise sargı bezi işlevi görür.