Kosova'dan Sırbistan ile gerilimin düşürülmesi için yeni seçimlere yeşil ışık
Kosova Başbakanı Albin Kurti, ülkenin kuzeyinde yeni yerel seçimlere ve polisin belediye binalarından çekilmesine yasal çerçeveler tamamlandıktan sonra hazır olabileceklerini kaydetti.
23 Haziran 2023 09:18
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve Kurti, Kosova'nın kuzeyinde devam eden gerginliğin düşürülmesi için Brüksel'de Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ile yaptıkları ayrı görüşmeleri değerlendirdi.
Kurti, yerel medyaya yaptığı açıklamada, anlaşmaya varmak için görüşmeye geldiğini ancak her şeyin kendisine bağlı olmadığını belirterek, "(Kosova'nın kuzeyinde) Yeni yerel seçime açığız ama bunun yasal bir çözümü olmalı, yasa dışı olamaz. Mesela kanunun da öngördüğü gibi vatandaşların imzalarıyla yapalım ki belediye başkanlarının görevi sona ersin. Bu hukuksal bir çözümdür. Yasa dışı çözümler üretemeyiz." değerlendirmesini yaptı.
Sırbistan'ın üçlü toplantıyı reddetmesinden dolayı üzüntüsünü dile getiren Kurti, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bana göre gerilimin azaltılması, şiddet yanlısı aşırılık yanlılarının, suçlu ve yasa dışı grupların (bölgeyi) terk etmesi anlamına gelmeli ve bunu Kosova polisinin belediye binalarındaki varlığının azaltılması izlemelidir. En sürdürülebilir çözüm olarak, hukukun üstünlüğünün ön planda olduğu bir süreç, açık ve adil bir kampanya, özgür ve demokratik seçimler ile erken seçimlerin önemli olduğunu anlıyoruz. Durumun, ikili görüşmeler sayesinde güvenli olduğunu ve istikrarlı bir barışa sahip olduğumuzu söyleyemem ancak arabulucunun iyimserliğinden önümüzdeki günlerin geride bıraktığımızdan daha iyi olduğuna dair işaretler var, ancak bunu göreceğiz. Doğrudan görüşme olmadığı için handikaplıyım.”
Kurti ayrıca Borrell ile yaptığı görüşmede 3 Kosova polis memurunun ülkenin sınırları içerisinde, tam olarak nerede kaçırıldıklarını açıklayan belgeleri gösterdiğini ve uluslararası toplumdan tepki beklediğini sözlerine ekledi.
Vucic, Kosova polisinin Sırplara şiddet uyguladığını iddia etti
Sırp lider Vucic de suçsuz yere gözaltına alınan Kosovalı Sırplara ilişkin detaylı bir rapor sunduğunu ifade ederek, "Sayın Borell'e raporu ilettim ve gözaltındaki Kosovalı Sırpların ne tür bir fiziksel şiddete maruz kaldıklarını gösterdim." dedi.
Barış ve istikrarın kilit önem taşıdığına işaret eden Vucic, Kosovalı Sırpların çok zor durumda olduğunu ve artık Kurti'nin "estirdiği teröre" katlanmak istemediklerini savundu.
Vucic, çatışma isteyen Kurti ile görüşmediğini söyleyerek, "Avrupalı yetkililerle her zaman konuşmaya, elimden geleni yapmaya hazırım. Ancak anlamsız olan şeyler anlamsızlığını koruyor." diye konuştu.
"Kosova'nın AB'nin çocuğu olduğunu" iddia eden Vucic, "Şimdi ergenliğe girdi. Çılgın yıllar. Onlar da çocuklarını korumaya devam ediyor. Biz üzerimize düşeni yapacağız. Mümkün olabildiği kadar istikrarı korumaya çalışacağız." dedi.
Aleksandar Vucic, gözaltında tutulan Kosovalı Sırpların evlerine dönebilmesi için ellerinden geleni yapacaklarını sözlerine ekledi.
Borell ise Kosova'nın kuzeyinde yeni seçimlerin yapılmasına ilişkin mutabık kalındığını ifade ederken, gün boyu Brüksel'de bulunan iki ülkenin liderleri bir araya gelmedi.
Kosova ile Sırbistan arasındaki gerginlik
Kosova'nın kuzeyinde Sırpların yoğun olduğu Zveçan, Zubin Potok ve Leposaviç belediyelerinde 23 Nisan'da yapılan yerel seçimleri kazanan Arnavut belediye başkanlarının göreve başlaması, 26 Mayıs'ta Kosovalı Sırplar tarafından protesto edilmişti.
Arnavut belediye başkanlarını korumak için bölgeye gönderilen Kosova polisi ile Kosovalı Sırplar arasında arbede yaşanmış, 29 Mayıs'ta belediye binalarını koruyan KFOR askerleri ile Kosovalı Sırpların karşı karşıya gelmesi sonucu 30 KFOR askeri yaralanmıştı.
Sırbistan, 14 Haziran'da Kosovalı emniyet mensupları oldukları belirlenen 3 kişiyi "Sırbistan'da eylem yapmayı planladıkları" gerekçesiyle iki ülkenin sınır bölgesinde gözaltına almış, Kosova polislerin Sırbistan tarafından “kaçırıldığını” savunmuştu.
Kosova polisi de farklı gerekçelerle yaklaşık 10 Kosovalı Sırp'ı gözaltına alırken, Sırbistan ise bu kişilerin bir an evvel serbest bırakılmasını talep etmişti.
Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen iki ülkenin gerilmesindeki ana neden olarak Sırbistan'ın, tek taraflı bağımsızlığını 2008'de ilan eden Kosova'yı kendi toprağı görmesi olarak ifade ediliyor.
AB arabuluculuğunda 2011'de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ise ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak bir yol bulmaya çalışılıyor.