Moğolistan'da kamu yönetiminin eğitiminde Türk izi

Moğolistan'da devlete üst düzey yönetici yetiştiren kurumun başında Türkiye'de eğitim görmüş bir Moğolistanlı bulunuyor.

01 Mart 2019 12:07

Moğolistan’da devlete yönetici yetiştiren ve yönetim kademelerine ilerleyecek kamu çalışanlarının eğitim aldığı akademinin başında, üniversite eğitimini Türkiye’de almış bir rektör bulunuyor. Moğolistan Ulusal Yönetim Akademisi Rektörü Zülfikar Sarkit, Türkiye'de formal eğitimin yanında vatan sevgisi, sorumluluk sahibi olma gibi kazanımları elde ettiğini söyledi.

Moğolistan Ulusal Yönetim Akademisi, başbakanlığa bağlı olarak kamu çalışanlarına zorunlu eğitimlerini ve üst düzey pozisyonlara yükselmek isteyen kamu çalışanlarına almaları gereken eğitimleri veriyor. Bu kurumun başında rektör olarak ise 1992-1998'de Mimar Sinan Üniversitesinde sosyoloji eğitimi alan Zülfikar Sarkit bulunuyor.

Moğolistan devletine yönetici yetiştiren bu kurumun rektörlüğünü yapan Sarkit, komünist rejimin yıkılmasından sonra Türkiye’de eğitime giden ilk Moğol öğrencilerden biri. Zülfikar Sarkit, Moğolistan’daki değişim döneminde 1992’de birkaç arkadaşıyla Türkiye’nin sağladığı eğitim imkanından faydalanmak için önce Moskova’ya, oradan Sofya’ya giderek iki hafta süren tren yolculuğun ardından Türkiye’ye ulaştığını anlattı.

Komünist rejimden sonra Türkiye’nin kendilerine farklı geldiğini ancak kendilerini çok rahat hissettiklerini aktaran Sarkit, Türkiye deneyimlerini şöyle dile getirdi: ''Sınırdan geçerken gümrük memuru Moğolistan’dan geldiğimizi duyunca bizi sevdiğini yüzünden anladık. Pasaportumuza mührü bastıktan sonra bize ‘Orta Asya’dan sizler geldikçe biz seviniyoruz’ dedi. Bize tercüme ettiler, çok sevindik. Tabii Türkiye farklı bir ülke, farklı bir sistem o zaman bize göre. Ama insanlar sıcakkanlı. İnsan kendini evine gelmiş gibi hissediyor. Gözlerimiz çekik olduğu için sokakta kimileri bizi ‘Japon’ diye çağırıyordu. Biz de bazen kızıyorduk ama Moğolistan’dan geldiğimizi söyleyince Türklerin ata toprakları olduğu için bu durum bizlere rahatlık sağlıyordu.”

Sarkit, Türkiye’de aldığı üniversite eğitimi sırasında Orta Asya’dan gelen bir öğrenci olarak öğretim üyelerinin kendilerine biraz ayrıcalıklı davranacağını düşündüklerini söyledi. Sarkit, “Hocalarımız bize gönül verdi ama eğitimde eşit davrandı. Bize, ‘Siz eğitim almak zorundasınız. Ancak iyi eğitim alarak kaliteli, kalifiye biri olabilirsiniz. Sizler ülkelerinize gidip faydalı olacaksınız’ dediler.” şeklinde konuştu.

Sarkit, Türkiye’de aldığı eğitimin etkilerini anlatırken de şu anısını paylaştı: “2002’de Cambridge Üniversitesinde araştırma görevlisi olarak çalışma imkanım oldu. Cambridge’e ilk gittiğimde kiralık daire arıyordum. Bir ilan için bir numarayı aradığımda telefonda İngilizce konuştuğum kişi bana ‘Ağabey sen Türk müsün?’ diye sordu. ‘Türk değilim ama Türkçe biliyorum. Siz nasıl anladınız?’ dedim. ‘Telaffuzunuzdan belli’ dedi. Biz üniversitede İngilizceyi öğrenirken telaffuzumuz da Türklerinki gibi gelişmiş. Bu da Türkiye’de bize verilen eğitimin ne kadar etkili ve kaliteli olduğunun bir göstergesidir.”

Sarkit, Türkiye’de eğitim dışında kültürel kazanımlar da elde ettiklerini, bunun ilerleyen yıllarda kendilerine büyük fayda sağladığını belirterek, şunları dile getirdi: “Türkiye’de aldığımız eğitim, formal eğitimin yanında vatan sevgisi, sorumluluk sahibi olma, başkalarına saygı gibi değerleri de bize kazandırdı. Biz böyle bir terbiye alarak ülkemize dönmüş olduk. Bu üniversiteden mi verildi, toplumdan mı aldık, nasıl olduysa artık öyle ülkemize döndük. Bu sadece benim için geçerli değil. Genel olarak Türkiye mezunlarında öyle. Bunu çok rahat söyleyebiliyorum. Sadece devlette değil, özel sektörde de çalışan Türkiye mezunları var. İşverenlerden de Türkiye mezunlarının ne kadar sorumlu olduğunu, işlerine ne kadar gönül verdiklerini duyuyoruz. İşverenler arasında da son yıllarda işlerini kaliteli yaptıkları için Türkiye mezunlarını tercih oranı yüksek.”

Moğolistan'daki Türkiye Mezunları Derneği'nin verdiği bilgiye göre, son 20 yılda 2 bin 500'den fazla Moğolistanlı öğrenci başta Türkiye Bursları olmak üzere birçok burs sayesinde Türkiye'de eğitim gördü. Şu anda da 3 milyon nüfuslu ülkeden 800 kadar Moğolistanlı öğrenci Türkiye'de üniversite eğitimi alıyor.

TİKA ile yeni projeler yolda

Sarkit'in başında bulunduğu Ulusal Yönetim Akademisi, Türkiye ile bağlarını güçlendiriyor. Akademinin bu çerçevede TİKA ile yaptığı çalışmalara yenileri ekleniyor.

TİKA daha önce akademinin kütüphanesiyle bazı dersliklerin tadilatı ve tefrişatını gerçekleştirmiş, bunların açılışı geçen yıl dönemin Başbakanı Binali Yıldırım ile TİKA Başkanı Serdar Çam'ın katılımıyla yapılmıştı.

Zülfikar Sarkit, Moğolistan'daki 180 bin kamu görevlisinin doğrudan ya da dolaylı olarak TİKA ile yürütülen projelerden faydalandığı için iş birliğinin "kalıcı ve kapsamlı" olduğunu vurguladı.

Sarkit, 2019'da TİKA'nın desteğiyle büyük bir projeye başlayacaklarını, akademi bünyesindeki konferans salonunun bu yaz modern bir "konferans ve eğitim merkezine" dönüştürüleceğini belirtti.

Bu projenin Türkiye ile Moğolistan'ın diplomatik ilişkilerinin 50. yılında yapılmasının önemine de değinen Sarkit, Moğolistan Başbakanı Ukhnaa Khurelsukh'un da açılışa katılmak için söz verdiğini aktardı.

Anahtar Kelimeler: moğolistan, kamu yönetimi, türkiye, eğitim,