Moldova yarın cumhurbaşkanı seçimine gidiyor

Rusya ve Batı’nın mücadelesinin sürdüğü ülkede yapılacak seçimde adaylardan mevcut Cumhurbaşkanı İgor Dodon ile eski Başbakan Maia Sandu'nun ismi öne çıkıyor.

31 Ekim 2020 11:43

 

Ülkede seçimler, yeni tip koronavirüs salgınının gölgesinde ve ekonomik sıkıntıların yaşandığı bir dönemde yapılacak.

Seçim sonrasında renkli devrim senaryolarının devreye sokulması ihtimalinden de bahsedilen ülkede, seçimleri Dodon'un kazanması halinde Batı yanlılarının, Sandu’nun kazanması halinde ise Rusya yanlılarının sokaklara çıkarak protesto eylemleri başlatabileceği ifade ediliyor.

Moldova Merkez Seçim Komisyonu verilerine göre, yurt dışında yaşayanlar da dahil yaklaşık 3 milyon 287 bin seçmenin bulunduğu ülkede, 36 bölgede ve yurt dışındaki büyükelçiliklerde halk sandık başına gidecek.

Moldova sınırları içerisinde bulunan ve tek taraflı bağımsızlığını ilan eden "Transdinyester" bölgesinin bazı yerleşimlerinde de seçim sandıkları açılacak.

Cumhurbaşkanlığı koltuğuna 8 aday talip

Moldova’da cumhurbaşkanlığı koltuğu için 8 aday yarışacak.

Seçim sonucu tahminlerinde mevcut Cumhurbaşkanı Dodon ile Eylem ve Dayanışma Partisi (PAS) lideri olan eski Başbakan Sandu’nun isimleri ön plana çıkıyor.

Ülkede 2016’da yapılan cumhurbaşkanı seçimini ikinci turda, yüzde 48 oy alan Sandu’ya karşı yüzde 52 oyla kazanan Dodon, Rusya yanlısı tutumu ile biliniyor.

Dodon, dış siyasette tüm ülkelerle, özellikle de Rusya ile iyi ilişkilerin sürdürülmesi ve Rusçanın okullarda zorunlu ders olarak okutulmasının önemini vurguluyor.

Seçim programında anayasada değişiklikler yapılarak cumhurbaşkanlığı yetkilerinin genişletilmesi yönünde görüşe sahip olan Dodon, Moldova’nın Romanya ile birleşmesi düşüncesine karşı çıkıyor.

Seçimlere “bağımsız aday” olarak katılan 45 yaşındaki Dodon'un adaylığı mecliste en çok sandalyeye sahip Sosyalist Parti tarafından destekleniyor.

Eski Başbakan Sandu, Dodon’dan rövanş almak istiyor
Bu seçimlerde Dodon’dan rövanş almaya çalışan Batı yanlısı Sandu, ülkenin Avrupa Birliği’ne entegrasyon sürecini benimsiyor.

Rusya’nın Moldova üzerindeki etkisini azaltılmasından yana olan Sandu, Rus propagandası ve Rusçaya karşı tavır sergileyerek, ülkede sadece Moldovacanın kullanılması gerektiğini savunuyor.

"İyi insanların zamanı geldi" sloganıyla seçim kampanyası yapan Sandu, yolsuzlukla mücadele vaadinde bulunuyor.

Diğer adaylar çoğunlukla Batı yanlısı

Kalan diğer adayların çoğunluğu ise Batı yanlısı görüşleriyle biliniyor.

Eski İçişleri Bakanı, Haysiyet ve Doğruluk Platformu Partisi (Platforma DA) Başkanı Andrei Nestase, Romanya’nın desteğiyle ülkede ekonomi alanında istikrarın sağlanabileceğini savunuyor.

Moldova Liberal Demokratik Partili Tudor Deliu, Ulusal Birlik Partili (PUN) Oktavian Tsıku ve 4 siyasi partiden oluşan “Birleşme” (Unirea) Bloku adayı Dorin Chirtoaca, “Moldova’nın Romanya ile birleşmesi” fikrini savunuyor.

"Şor" Partisi adayı Violeta İvanov ise Moldova’nın ne doğu ne de batı yönünde dış siyaset izlememesi gerektiğini düşünüyor.

Geçmişte yasa dışı döviz operasyonu yaptığı iddiasıyla ismi Rusya’da arananlar listesine alınan iş insanı ve "Bizim" Parti lideri Renato Usatii, cumhurbaşkanı olduğu takdirde yolsuzlukla mücadele ve ülkeyi “ikinci Singapur” yapma sözü veriyor.

Seçimlerin ikinci tura kalma ihtimali var

Moldova’da cumhurbaşkanı seçiminde adaylardan herhangi birinin yüzde 50’den fazla oy alamaması halinde ikinci tura geçilecek.

Moldova Sosyologlar ve Demograflar Derneğinin anketine göre, seçimlerin ilk turunda Dodon’un yüzde 31, Sandu’nun yüzde 19 oy alması bekleniyor.

Ülkede diğer anketlerde de benzer sonuçlar çıkarken, ilk turda hiçbir adayın yüzde 50’den fazla oy alamaması ve bu yüzden seçimlerin ikinci tura kalması ihtimali ağır basıyor.

Ülkedeki zor durum
Zorlukların gölgesinde seçime giden Moldova’da, Kovid-19 salgını etkisini sürdürüyor. Vaka ve ölü sayısının her geçen gün arttığı ülkede, sağlık sistemindeki sıkıntılar devam ediyor.

Son 20 yılın en derin ekonomik durgunluğunu yaşayan Moldova’nın gayri safi yurt içi hasılası (GSYİH) 2020'nin ilk üç ayında 2019 yılının aynı dönemine göre yüzde 14 daraldı. Ekonomideki bu olumsuz tablo, halkın hükümete karşı hoşnutsuzluğunu artırdı.

Seçimler sonrası ülkede “renkli devrim” senaryoları gündemde

Sovyetler'in dağılmasıyla 1991’de bağımsızlığını kazanan Moldova, o zamandan bu yana Rusya ve Batı arasında mücadele alanı olmayı sürdürüyor.

Belarus ve Kırgızistan’da seçimlerin sonrası yaşanan protestoların ardından Moldova’da seçim sonrasında renkli devrim senaryolarının devreye sokulması ihtimali öne sürülüyor.

Seçimleri Dodon'un kazanması halinde Batı yanlılarının, Sandu’nun kazanması halinde ise Rusya yanlılarının sokaklara çıkarak protesto eylemleri başlatabileceği belirtiliyor.

Avrupa Birliği ve ABD’nin desteğini saklamadığı Sandu, seçimlerde hile yapılacağını öne sürerek, taraftarlarına şimdiden protestolara hazırlanmaları çağrısında bulunmuştu.

Transdinyester’den Rus yanlılarına destek ihtimali

Dodon ise dış güçlerin müdahalesi ile ülkenin karıştırılmasına karşı olduğunu savunuyor.

Batı’nın Moldova'ya ilgisine karşılık 2009’da Transdinyester’deki askeri gücünü "Barış gücü" olarak adlandıran Rusya’nın, Batı yanlısı adayların seçimi kazanması halinde buradaki gücün desteği ile Rus yanlısı protestolara destek verebileceği belirtiliyor.

Adaylar, seçimde belirleyici kesim Gagauz Türklerinin oyunu almak istiyor
Moldova Cumhuriyeti’ne bağlı Gagauz Özerk Yeri’nde yaşayan Gagauz Türk halkı ise özerklik statüsü ile ilgili sorunların çözülmesini beklerken, cumhurbaşkanı adayları seçimlerde belirleyici pozisyonda olan bölge halkının oylarını almaya çalışıyor.

Mevcut Cumhurbaşkanı Dodon, Moldova’nın güneyinde yaşayan Gagauz Türklerinin oylarını kazanmak için, Gagauz Özerk Yeri’nin haklarının işlerliği ile ilgili hazırlanan yasa tasarısının kabul edilmesi için adımlar atma yönünde vaatlerde bulundu.

Sandu da seçim çalışmalarında Gagauz Özerk Yeri’nde yaşayanlara yönelik mesajlar verdi.