Orta Asya'nın en geniş topraklara sahip ülkesi Kazakistan, bağımsızlığının 30. yılını kutluyor

Orta Asya'nın yüzölçümü olarak en büyük ülkesi Kazakistan, gök mavisi bayrağı altında bağımsızlığının 30. yılını kutluyor.

16 Aralık 2021 12:04

Kazakistan Yüksek Konseyi (Parlamento), 16 Aralık 1991'de Kazakistan'ın bağımsızlığını resmen onaylayan tarihi belgeyi kabul etti.

Yaklaşık 70 yıl eski Sovyetler Birliği'nin bir parçası olan Kazakistan, birliğin dağılması sonucu egemenliğini ilan eden 15 cumhuriyetten biri oldu.

Bugün bağımsız bir devlet olarak kuruluşunun 30. yılını kutlayan Kazakistan, gökyüzünde özgürce uçan kartalın simgelendiği mavi bayrağı, halkın birlik ve beraberliğini sembolize eden devlet arması ve milli marşı ile temsil ediliyor.

Yüzölçümü olarak dünyanın en büyük dokuzuncu ülkesi sayılan Kazakistan, aynı zamanda Orta Asya'nın da en geniş topraklarına sahip ülkesi konumunda. Kazakistan’ın kuzeyde Rusya, doğuda Çin, güney ve güney batısında Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan ile komşuluk ilişkileri bulunuyor. 

 Nazarbayev'in rolü

1 Aralık 1991’de Kazakistan'ın ilk cumhurbaşkanı seçilen 51 yaşındaki deneyimli siyasetçi Nursultan Nazarbayev, sosyoekonomik çöküşte olan ülkesini ayağa kaldırmak amacıyla "önce ekonomi, sonra siyaset" formülüne dayalı politika yürüttü.

Nazarbayev, bunun için topraklarındaki dünyanın dördüncü nükleer silah cephanesinden vazgeçerek uluslararası topluma çok yönlü, açık ve barışçıl bir dış politika sergiledi.

Böylece, Nazarbayev, petrol ve doğal gaz zengini ülkesine yabancı yatırımların gelmesini sağladı ve 2000'li yıllardan itibaren toplumun refah düzeyinin yükselmesiyle ülkenin demografik durumunu iyileştirmek için yurt dışındaki Kazakları yurtlarına dönmeyi teşvik eden programlar başlattı.

Kazakistan, Nazarbayev'in komşu ülke liderleriyle kurduğu iyi ilişkileri sayesinde daha önce hiç onaylanmamış devlet sınırlarının sorunsuz bir şekilde hukuki olarak belirlenmesini başardı.

Nazarbayev, 1997’de ülkenin başkentini güneydeki Almatı'dan kuzeydeki Akmola'ya taşıma kararı aldı. İlk başta Astana daha sonra Nur Sultan olarak değiştirilen başkent, sıfırdan inşa edilerek ülkenin ulusal markası haline geldi.

Ülke ekonomisi 30 yılda 17 kat büyüdü

Kazakistan, Sovyetler Birliği'nden sonra yaşadığı büyük ekonomik krizi başarıyla yöneterek ülke ekonomisini 30 yılda 17 kat büyüttü. Bağımsızlığın ilk yıllarında 11,4 milyar dolar civarında olan gayrisafi yurt içi hasıla (GSYİH), 2021'de 190 milyar dolara çıktı.

Ülkenin uluslararası rezervleri ise 711 milyon dolardan 90,9 milyar dolara ulaştı.

Yıllık petrol üretimini 25 milyon tondan 86 milyon tona yükselten Kazakistan, bölgenin önemli petrol ihracatçıları arasında yer aldı.

Orta Asya’ya yapılan toplam yabancı yatırımın yüzde 70’nin geldiği Kazakistan, söz konusu dönemde 370 milyar dolardan fazla doğrudan yabancı yatırım çekti.

Avrupa ile Asya’yı birbirine bağlayan önemli güzergahta yer almasıyla da dikkati çeken Kazakistan, ülke içinde faaliyet gösteren 11 uluslararası transit koridoru ile ulaştırma sektöründe de önemli ekonomik gelişmelere imza attı.

 Tokayev dönemi

Nazarbayev'in 19 Mart 2019'da istifa etmesinin ardından Senato Başkanı olarak görevi devralan daha sonra ikinci cumhurbaşkanı seçilen Kasım Cömert Tokayev, ülkede siyasi, ekonomi ve sosyal alanlarda yeni modernleşme dönemini başlattı.

Tokayev, özellikle sağlık ve eğitim kalitesinin artırılması, dijital ekonominin geliştirilmesi, çevre durumunun iyileştirilmesi, siyasi canlanma, insan haklarının korunması ve milli birlik gibi konularda yeni hedefler belirledi.

Türkiye ile ilişkiler

Kazakistan'ın bağımsızlığını ilk tanıyan ülke olarak bilinen Türkiye ile 1992'de başlayan diplomatik ilişkiler daha sonra stratejik ortaklık düzeyine ulaştı.

Bu yılın ilk yarısında Kazakistan'a 388,7 milyon dolar değerinde yatırım yapan Türkiye, böylece ABD ve İsviçre'den sonra ülkedeki yatırımlarını en fazla artıran üçüncü ülke konumuna yükseldi.

İki kardeş ülke, Türk Devletleri Teşkilatı başta olmak üzere birçok bölgesel ve uluslararası örgütler çerçevesinde kapsamlı iş birliği yürütüyor.

Bağımsızlığın 30. yılı çeşitli kültürel etkinliklerle kutlanıyor

Kazakistan'ın resmi milli bayramı olarak kabul edilen 16 Aralık Bağımsızlık Günü, ülke genelinde çeşitli etkinliklerle kutlanıyor. Bu kapsamda konserler, sergiler, tiyatro oyunları ve festivaller düzenleniyor. Ulusal televizyon kanallarında bağımsızlık yolunda mücadele eden tarihi şahsiyetler hakkında filmler yayınlanıyor. Ülke genelinde havai fişek gösterileri yapılıyor.