Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev: Günümüzde uluslararası ilişkilerde artan belirsizliğe ve benzeri görülmemiş bir iletişim ve güven eksikliğine tanık oluyoruz

Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, günümüzde uluslararası ilişkilerde artan belirsizliğe ve benzeri görülmemiş bir iletişim ve güven eksikliğine tanık olduklarını kaydederek, tüm bunların çok taraflı iş birliğinin temellerini sarstığını, çatışmaların tırmanmasına neden olduğunu ve küresel ekonomide aksamalara yol açtığını belirtti.

13 Ekim 2022 13:11

Mirziyoyev, Kazakistan'ın başkenti Astana'da düzenlenen Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı (CICA) 6. Zirvesi'nde konuştu.

Mirziyoyev, konuşmasında, geçen dönemde bu konferansın, güvenliğin sağlanması, Asya’da karşılıklı güvenin güçlendirilmesi ve sürdürülebilir kalkınma konularında geniş ve açık diyalog için önemli bir alan olarak son derece gerekli olduğunu gösterdiğini ifade ederek Özbekistan’ın bu yapının yeniden yapılandırılması konusunda ortak faaliyetlerde yer almaya hazır olduğunu anlattı. Mirziyoyev, şöyle devam etti:

"Günümüzde uluslararası ilişkilerde artan belirsizliğe ve benzeri görülmemiş bir iletişim ve güven eksikliğine tanık oluyoruz. Tüm bunlar çok taraflı iş birliğinin temellerini sarsıyor, çatışmaların tırmanmasına neden oluyor ve küresel ekonomide aksamalara yol açıyor. Ortaya çıkan yeni jeopolitik gerçeklik, Asya kıtasındaki istikrarı olumsuz etkiliyor. Kriz durumları, Orta Asya ülkelerini doğrudan etkiliyor ve ekonomik entegrasyonu derinleştirmeye yönelik çabalarımızı yavaşlatıyor."

Afganistan sorunu

Bu faktörlerin ortak güvenlik çıkarlarına, ülkelerin kalkınması ve refahına etkisini dikkate alarak, Afganistan'daki duruma dikkat edilmesi gerektiğini dile getiren Mirziyoyev, maalesef diğer uluslararası sorunların ortaya çıkması sonucunda Afganistan meselesinin ikinci plana itildiğini söyledi.

Mirziyoyev, 30 yıl önce, bu ülkenin uluslararası terörün yuvası haline gelmesiyle ilgili acı tecrübenin tekerrür etmesine izin verilmemesi gerektiğini vurgulayarak şöyle devam etti:

"Afgan geçici hükümetiyle ilişki kurmak için ortak ve koordineli yaklaşımların geliştirilmesi gerekiyor. Afgan sorunu üzerinde geniş bir fikir birliğine varmak ve küresel düzeyde pratik önlemler almak için Afgan geçici hükümeti ile tarafların yükümlülüklerini adım adım yerine getirme algoritmasını hazırlamak ve üzerinde anlaşmak lazım. Bu amaçla üst düzey bir uluslararası müzakere grubu oluşturma girişiminin yer aldığı Asya ülkelerinin Birleşmiş Milletler Genel Kuruluna ortak başvuruda bulunma olasılıklarının değerlendirilmesini öneriyoruz."

Mirziyoyev, ayrıca ulusal ekonomilerin küresel krizin artan olumsuz sonuçlarına adapte edilmesi gerektiğini, bu çerçevede Orta Asya'yı Güney ve Doğu Asya'ya ve Orta Doğu'ya etkin bir şekilde bağlayan ulaşım koridorlarının oluşturulması yoluyla başta üretim-lojistik zinciri olmak üzere Asya kıtasındaki karşılıklı iş birliğinin güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Asya kıtasının birçok ülkesinin, tüketici ürünlerinin ana ithalatçılarından olduğunu ve gıda güvenliğinin olumsuz sonuçlarını belirgin bir şekilde hissettiğini kaydeden Mirziyoyev, "BM Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) tahminlerine göre, açlık çeken dünya nüfusunun yarısından fazlasının Asya kıtasında yaşadığını, oysa bu ülkelerin aynı zamanda dünyanın önde gelen gıda üreticileri olduğunu dile getirdi.

Bu çerçevede istikrarlı gıda üretim sistemleri ve tedarik zincirinin oluşturulması, bölgesel ticaretin geliştirilmesi için teknik düzenlemelerin uyumlaştırılması, Asya'da kapsamlı bir gıda güvenliğini izleme sisteminin kurulması gerektiğini Mirziyoyev, tüm bu konuların FAO himayesinde gelecek yıl Özbekistan'da düzenlenecek uluslararası konferansta ele alınmasını teklif etti.

Mirziyoyev, ayrıca tehditlerin ancak diyalog, birbirlerinin çıkarlarını dikkate almak ve evrensel olarak kabul edilmiş uluslararası hukuk normlarına bağlılık yoluyla etkin bir şekilde üstesinden gelinebileceğini sözlerine ekledi.