Özbekistan’da Latin harflerine uyarlanan Özbek alfabesinin yeni taslağı tartışmaya açıldı

Özbekistan’da Latin harflerine uyarlanan Özbek alfabesinin yeni taslağı kamuoyuna tartışmaya sunuldu.

17 Mart 2021 14:32

Latin alfabesine 1 Ocak 2023'te tamamen geçmesi kararlaştırılan Özbekistan'da, yasa tasarılarının tartışmaya sunulduğu devlet portalinde "Latin harflerine uyarlanmış Özbek alfabesinin hayata geçirilmesine ilişkin yasada" değişiklik öngören yeni taslak yayımlandı.

Kamuoyuna sunulan Latin harflerine uyarlanan Özbek alfabesinin yeni taslağında 28 harf, 1 harf kombinasyonu ve 1 kesme işareti yer alıyor.

Yeni taslağa göre, yürürlükte olan Latin harflerine uyarlanan Özbek alfabesinde kullanılan sh, ch, o’, g’ harfleri yerine Türkçedeki gibi ş, ç, ö ve ğ harfleri, "ng" harf kombinasyonu ve (') kesme işaretine yer verildi.

Yeni tasarıyla ilgili 31 Mart'a kadar sürecek kamuoyu tartışmasında, vatandaşlar ve uzmanlar internet üzerinden konuya ilişkin görüş bildirebilecek.

Ülkenin Latin alfabesine geçiş süreci

Geçen ay Özbekistan hükümeti aşamalı olarak Latin alfabesine geçilmesine ilişkin yol haritasını içeren kararı onaylarken, buna göre 1 Ocak 2023'ten itibaren ülkedeki tüm kurum ve kuruluşların faaliyetleri ile resmi yazışmalarının Latin alfabesiyle yapılması, ülkedeki tüm basın organları, elektronik medya, haber siteleri, matbaa ve yayınevlerinin de Latin alfabesini kullanması, kimlik belgeleri, yabancıların oturma izni ve ikamet belgeleri, antetli kağıtlar ile tüm cadde ve sokak, kurum adları, pankart ve tabelalar, ilan ve reklamların Latin alfabesinde hazırlanması kararlaştırılmıştı.

Özbekistan'daki devlet kurumlarında halen resmi yazışmalar Kiril alfabesiyle yürütülürken, ülkedeki okul ve üniversitelerde ise Latin alfabeli Özbekçe kitaplar üzerinden eğitim veriliyor.

Kiril ve Latin alfabelerinin aynı anda kullanıldığı Özbekistan'da, 2 Eylül 1993’te Latin alfabesine geçilmesine ilişkin yasa kabul edilirken, 31 harften oluşan bu alfabe, 1995’te 29 harfli yeni Latin alfabesiyle değiştirilmiş ve 1993'teki alfabede kullanılan ş, ç, ö ve ğ harfleri yerine sh, ch, o' ve g' harflerine yer verilmişti.

Ülkede hala Özbekçeye en uygun Latin alfabesinin uyarlanmasına ilişkin tartışmalar devam ederken, çoğu uzmanlar, 1993’te kabul edilen Latin alfabesinin Özbekçeye daha uygun olduğunu savunuyor.