Rusya'ya karşı yaptırımlar geniş yelpazeyi kapsıyor

Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesinin ardından başta Avrupa Birliği (AB) ve ABD olmak üzere çok sayıda ülkenin, finans, enerji, ulaşım ve ticaret alanlarını kapsayan geniş yelpazede ekonomik yaptırımlar uygulamaya koyması dikkati çekiyor.

25 Şubat 2022 15:01

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçı sözde yönetimlerin bağımsızlığını tanıdığını açıklamasının ardından ABD ve Avrupa ülkeleri ile birlikte Kanada, Japonya ve Avustralya da çeşitli yaptırımlar duyurdu.

Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesi sonrası yaptırımların dozu artarak devam etti.

Avrupa'nın yaptırımları

AB, Rusya'nın Ukrayna'nın doğusundaki ayrılıkçı bölgelerin sözde yönetimlerini tanıması ve bölgeye asker göndermesi nedeniyle ilk paketini devreye soktu.

AB, ayrılıkçı bölgelerin bağımsızlığını tanıyan karara onay veren Rusya Parlamentosu'nun alt kanadı Duma'nın 351 üyesine kısıtlayıcı tedbiri yürürlüğe aldı.

Ayrıca, Donetsk ve Luhansk'taki yasa dışı kararları alan hükümet üyeleri, Rus operasyonlarını mali olarak destekleyen veya bunlardan fayda sağlayan bankalar, iş insanları ve oligarklar ile dezenformasyon kampanyaları yürüten toplam 27 yüksek profilli kişi ve kuruluş yaptırıma tabi tutuldu.

Putin'in yakın çevresindeki kişiler de yaptırım listesinde yer aldı. Listenin en üst sırasında Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu yer aldı. Putin'le yakın çalışan ve özel kalem müdürlüğü görevini yürüten Anton Vaino da yaptırım listesine dahil edildi. Söz konusu kişilerin mal varlıkları donduruldu ve bu kişilere seyahat yasağı getirildi.

İnternet Araştırma Ajansı, Rossiya Bank, Promsvyazbank ve Vnesheconombank (VEB.RF) gibi kurumlar da yaptırım listesinde yer aldı. Bu kurumların mal varlıkları donduruldu ve bunlara fon sağlanması yasaklandı.

Donetsk ve Luhansk'ın Ukrayna hükümeti kontrolü dışındaki bölgeleriyle ekonomik ilişkiler de kısıtlandı. Ayrılıkçı bölgelerden mallara ithalat yasağı uygulanmaya başlandı. Ticaret ve yatırımlar sınırlandırılırken, turizm hizmetlerinin sağlanması yasaklandı. Çeşitli ürün ve teknolojilere de ihracat yasağı getirildi.

Rusya'ya karşı finansal kısıtlamalar da yürürlüğe konuldu. Rusya Federasyonu, hükümeti ve Merkez Bankasına finans sağlamak yasaklandı.

Rus devleti ve hükümetinin AB sermaye ve finans piyasalarına, hizmetlerine erişimi kısıtlandı.

AB ülkeleri, söz konusu tedbirlerin Rusya'nın eylemlerine göre aşamalı biçimde sertleştirileceğini de açıkladı.

Almanya, Kuzey Akım 2 projesinde ruhsatlandırma sürecini durdururken, Çekya ve Letonya, Rus vatandaşlarına yönelik vize işlemlerini kesti.

AB'nin ikinci paketi

AB ülkelerinin liderleri, Ukrayna'ya saldıran Rusya'ya verilecek karşılığı ve uygulanacak ikinci yaptırım paketini belirlemek üzere dün akşam Brüksel'de bir araya geldi.

Toplantıda, Rusya'ya karşı finans, enerji, ulaşım, ihracat kontrolü ve finansmanı ile vize politikası gibi çeşitli alanlarda uygulanacak yeni yaptırımlara karar verildi.

Rusya'nın borçlanma maliyetlerini artıracak, enflasyonunu yükseltecek ve sanayisinin temelini yıpratacak çeşitli kararlar alındı.

Rusya'nın sermaye piyasalarına erişimini engelleyecek yeni mali yaptırımların uygulanmasında uzlaşıldı. Bu çerçevede, Rus bankacılık piyasasının yüzde 70'ini kapsayacak ve kamuya ait şirketleri de içerecek yaptırımların hayata geçirilmesi kararlaştırıldı.

Rus devletine önemli gelir sağlayan enerji sektörünün de yaptırıma tabi tutulmasına karar verildi. Bu çerçevede, Rusya'ya petrolün rafine edilmesi için gerekli ekipmanların gönderilmesi yasaklandı.

Ulaşım sektörünün de yaptırım kapsamına alınmasına karar verilirken, Rusya'nın mevcut ticari uçak filosuna yedek parça ve ekipman satışına yasak getirildi.

Rusya'nın çip gibi önemli teknolojilere erişimi de sınırlandırıldı.

Rus diplomat ve iş insanlarına vize uygulamasının zorlaştırılması da tedbirler arasına girdi.

ABD'nin tedbirleri

ABD Başkanı Joe Biden, ilk olarak, Rusya'nın "bağımsızlığını tanıdığını" açıkladığı sözde yönetimlerle ABD'li kişi ve kurumların tüm ticari ve finansal ilişkilerini yasaklayan bir kararname yayımladı. Bu bölgelerden ABD'ye doğrudan ya da dolaylı yollarla ithalat ya da ihracat yapılması yasaklandı.

Rusya'ya yönelik yaptırımların ilk aşamasında 2 Rus bankasını hedef alan ABD yönetimi, aynı zamanda Kremlin ile bağlantılı 5 kişiyi de yaptırım listesine ekledi.

ABD, Rus bankaları Vnesheconombank (VEB) ve Promsvyazbank (PSB) ile 42 iştirakini yaptırım listesine aldı. Söz konusu yaptırım kararıyla bu kuruluşların ABD'deki varlıkları donduruldu. ABD'li bireyler ve işletmelerle herhangi bir işlem yapmaları yasaklandı. Bu kuruluşlar, küresel finansal sistemden çıkarıldı ve ABD dolarına erişimleri engellendi.

Putin'in yakın çevresindeki 5 kişi yaptırım listesine eklendi.

Kuzey Akım 2 projesini yapan firma ile yetkilileri de yaptırım kapsamına alındı.

Yeni yaptırımlar

Rusya'nın Ukrayna'ya müdahalesinin başlamasının ardından ABD yönetimi, Rus bankalarını ve ekonomisini hedef alan yeni yaptırımlar devreye soktu.

ABD Hazine Bakanlığı, Rusya'nın en büyük ikinci finans kurumu VTB Bank dahil 4 Rus bankasını daha yaptırım listesine ekledi.

Rusya'nın bankacılık varlıklarının yaklaşık yüzde 80'inin hedef alan kısıtlamalar getirildi. VTB Bank ve 20 iştirakine yönelik yaptırım kararıyla bankanın ABD finansal sistemine erişen varlıkları donduruldu ve ABD'li kişilerle işlem yapması yasaklandı.

ABD Hazinesi, Bank Otkritie, Sovcombank OJSC ve Novikombank ile 34 iştirakini de yaptırım listesine dahil etti.

Rusya'nın en büyük bankası Sberbank ile 25 iştirakinin ABD merkezli bankalarda muhabir hesabı açması engellenerek dolar üzerinden yapılan işlemlere erişimi kısıtlandı.

13 büyük Rus işletmesi ve kuruluşuna yeni borç ve öz sermaye kısıtlamaları getirildi. Bu kuruluşlar arasında Sberbank, AlfaBank, Credit Bank of Moscow, Gazprombank, Russian Agricultural Bank, Gazprom, Gazprom Neft, Transneft, Rostelecom, RusHydro, Alrosa, Sovcomflot ve Russian Railways yer aldı.

ABD, Putin'e yakın 10 kişiyi daha yaptırım listesine eklerken, bu isimler arasında Rosneft Üst Yöneticisi Igor Ivanovich Sechin ile Sberbank'ın Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Alexander Aleksandrovich Vedyakhin yer aldı. ABD'deki varlıkları dondurulan bu kişilere ABD'ye seyahat yasağı getirildi.

ABD yönetimi, Rusya'nın askeri kabiliyetini sürdürmek için ihtiyaç duyduğu teknolojilere ve diğer ögelere erişimini engelleyecek bir dizi ihracat kısıtlaması da getirdi.

Rusya'ya yarı iletkenler, bilgisayarlar, telekomünikasyon ürünleri, bilgi güvenliği ekipmanları, lazer ve sensör gibi teknolojilerin ihracına kısıtlama getirildi.

İngiltere'nin yaptırımları

İngiltere, Rusya'nın, Ukrayna'nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların sözde yönetimlerini resmen tanıma kararının ardından 5 Rus bankası ve 3 kişiye yaptırım kararı aldı.

Londra, Rusya'ya yönelik ilk yaptırımlar kapsamında, Rossiayaz Bank, IS Bank, General Bank, Promsvyazbank ve Black Sea Bank'ı yaptırım kapsamına aldı.

Gennady Timchenko, Igor Rotenberg ve Boris Rotenberg isimli 3 varlıklı kişi yaptırım listesine eklendi. Bu kişilerin mal varlıkları dondurulurken, ülkeye seyahatleri yasaklandı. İngiltere'deki kişi ve kuruluşların söz konusu kişilerle herhangi bir ilişkisi olması da engellendi.

Londra, Rusya'nın Ukrayna'ya askeri müdahalesinin ardından Rus bankalarını, şirketlerini, kuruluşlarını ve bireyleri hedef alan yeni ek yaptırım paketi belirledi.

Yaptırımlar, tüm büyük Rus bankalarını, 5 Rus oligarkı, 100'den fazla şirket ve kişiyi hedef aldı.

VTB Bank'ın tüm varlıklarının dondurulmasına karar kılındı.

Rus hava yolu şirketi Aeroflot'un faaliyetlerine son verildi.

Rusya devletine ve büyük şirketlerine İngiltere piyasalarından finansman sağlanması engellendi.

Ukrayna'ya yönelik askeri müdahaledeki rolü nedeniyle Belarus'a da benzer ekonomik yaptırımlar uygulanmasına karar verildi.

Rus vatandaşlarının İngiltere'deki banka hesaplarına yatırabilecekleri para miktarı da sınırlandırıldı.

Japonya, Rusya'ya yaptırımları genişletti

Japonya, Rusya'nın, Ukrayna'nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların sözde yönetimlerini resmen tanıma kararının ardından ekonomik yaptırım kararı aldı. Ayrılıkçı bölgelere yönelik ithalat ve ihracat askıya alındı.

Rusya'ya ait tahvil ticareti yasaklandı.

Japonya, Ukrayna'ya askeri müdahalesi sonrası ABD ve AB eş güdümünde Rusya'ya yaptırımları genişletti.

Genişletilen yaptırım paketi kapsamında, yarı iletken dahil yüksek teknoloji ürünlerine ihracat kontrolü getirildi.

Bazı Rus finans kuruluşlarının mal varlıkları donduruldu.

 Kanada'dan ekonomik yaptırımlar

Kanada, ekonomik yaptırımların ilk aşamasında ayrılıkçı bölgeler Donetsk ve Luhansk ile finansal anlaşma yapılmasını menetti.

Kanadalıların, Rus devlet tahvillerini satın almaları yasaklandı.

Ayrılıkçı bölgeleri tanıma kararına oy veren Rus Parlamentosu üyeleri de yaptırım kapsamına alındı.

Kanada, Rusya'nın Ukrayna'daki saldırganlığını sürdürmesi halinde daha sert cezaları devreye sokacağını açıkladı.

 Avustralya'nın yaptırımları

Avustralya, Rusya Ulusal Güvenlik Konseyi'nin 8 üyesine seyahat yasakları ve mali yaptırımlar uygulamaya karar verdi.

Rus devlet bankası ve bağlantılı diğer bankalar yaptırım kapsamına dahil edildi.

Ayrılıkçı bölgelerdeki telekomünikasyon, petrol ve gaz gibi kritik sektörlere kısıtlama getirildi.