"Tokayev döneminde Türkiye-Kazakistan ilişkileri ivme kazanacaktır"

Kazakistan'ın Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekuly, 9 Haziran'da Kazakistan'da yapılan cumhurbaşkanlığı erken seçimi ve ülkenin bağımsızlığını elde ettiği 1991 sonrası yaşanan gelişmeler hakkında değerlendirmelerde bulundu.

13 Haziran 2019 13:53

Yeni seçilen Cumhurbaşkanı Tokayev'in donanımlı ve tecrübeli devlet adamı olmasının Türkiye-Kazakistan ilişkilerine değer katacağını ifade eden Saparbekuly, "Tokayev döneminde Türkiye-Kazakistan ilişkileri daha da ivme kazanacaktır." dedi.

Saparbekuly, "Türkiye-Kazakistan ilişkilerinin temelini atan Kurucu Cumhurbaşkanı Elbaşı Nursultan Nazarbayev'dir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Nursultan Nazarbayev, son 10 senede bu ilişkinin kurumsal temellerini sağlamlaştırdı. İki ülke arasında Yüksek Düzeyli Stratejik Konseyi, Karma Ekonomik Komisyonu ve Sinerji Ortak Ekonomik Programı var. Bunların hepsi iki ülke arasındaki stratejik ilişkilerde sağlam mekanizmaların oturtulduğunu gösteriyor. " dedi.

Kurucu Cumhurbaşkanı Nazarbayev'in, Türkiye'ye çok büyük sevgi ve özel ilgisinin olduğuna vurgu yapan Saparbekuly, şöyle devam etti: 

"Nazarbayev, Türkiye'ye sadece Türk dünyasının önemli bir ülkesi değil, bölgesinde ve uluslararası toplumda önemli bir aktör olarak gören birisidir. Türkiye'nin güçlü olması hem Kazakistan'ın hem de Türk dünyasının güçlü olması demektir. Tokayev, Türkiye'deki politikacılar tarafından iyi tanınan devlet adamı, uluslararası tecrübeli diplomat ve siyasetçidir. İlişkiler kardeşlik ve stratejik ortaklık düzeyini tam yansıtacak şekilde devam edecektir."

- "Tüm adaylara medyada eşit şekilde yer verildi"

Oyların 6 milyon 539 bin 715’unu alan iktidar partisi adayı Tokayev'in yüzde 70,96 ile kazandığını belirten Saparbekuly, partisi olmayan ve bir STK tarafından aday gösterilen Amirjan Kosanov'un yüzde 16,23 ile ikinci olmasının da demokrasi yarışının göstergesi olduğuna işaret etti. Saparbekuly, "İlk defa kadın aday olarak Daniya Yespayeva'nın yüzde 5,05 oy alması seçimin bir diğer ilginç sonucu oldu. Onun dışında bir diğer önemli sonuç ise katılım oranının yüzde 77,4 olmasıdır." dedi. 

Kazakistan'daki seçimlerin hem teknik, organizasyon açısından hem uluslararası seçim kriterleri açısından başarılı ve adaletli şekilde gerçekleştirildiğine işaret eden Saparbekuly, toplamda 7 adayın yarıştığını ve sonuçlara hiçbir adayın itiraz etmediğini belirtti. 

Saparbekuly, "Seçim öncesinde tüm adaylara medyada eşit şekilde yer verildi ve ilk defa adaylar canlı yayında bir araya geldi. En önemlisi de seçim kampanyasının engellendiğine dair en ufak şikayet gelmedi ve sosyal medya adaylar tarafından aktif şekilde kullanıldı. Seçim günü, hem devlet hem de bazı özel kanallar tarafından canlı yayınlar yapıldı. 2-3 saatte bir seçime katılım oranları YSK tarafından açıklandı. Seçim günü bittiğinde katılım oranının yüzde 77,4 olması bilgilerin şeffaflığının bir göstergesi oldu." diye konuştu. 

Neredeyse her sandığın başında siyasi parti ve STK'lardan temsilciler olmasının yanı sıra bin 13 uluslararası gözlemci ve 227 yabancı muhabirin akredite edildiğini söyleyen Saparbekuly, bunun da seçimin açık ve şeffaf yapılmasında bir nevi denetim mekanizması gibi çalıştığını belirtti.

Büyükelçi Saparbekuly, bu bağlamda Anadolu Ajansı'na söz konusu seçimleri Kazakistan'da takip etmesi, Türkiye'de gündeme getirmesinin yanı sıra doğru ve hızlı bilgi alınmasına sağladığı katkılardan dolayı teşekkür etti. 

Kazakistan'daki genelde seçimlerin yazılı olmayan bir geleneğe göre şenlik havasında geçtiğinin altını çizen Saparbekuly, bu geleneği Türkiye'de kurulan seçim sandıklarında da sürdürdüklerini söyledi. 

Kazakistan'da bu önemli tarihi süreci ve demokrasi sınavını mitingler ve taşkınlıklarla bozmak isteyenlerin olduğuna vurgu yapan Saparbekuly, Kazakistan halkının özellikle kendisini muhalif olarak göstermeye çalışanların boykot çağrılarına kulak vermeyerek, seçime yüksek katılımla en iyi cevabı verdiğini söyledi.

- "İç dinamiği sürdürmemiz gerekiyor"

Cumhurbaşkanı Tokayev'in ülkedeki sorunları iyi bildiğini ve tüm kesimlerle istişarelerde bulunarak bunları çözeceğine dair toplumun yüksek beklentisi olduğunu söyleyen Saparbekuly, şöyle devam etti: 

"Seçim sonrası açıklama yapan Tokayev, önümüzdeki süreçte siyasi partiler ve STK'ların da katılımıyla ortak komisyon kurulacağını ve bunun Kazakistan demokrasisi ve istikrarlı gelişimine yardımcı olacağını belirtti. Tokayev, siyasi, ekonomik, modernizasyonun, devlet yönetimi, yoksulluk ve yolsuzluk gibi konularda kararlı tavırlarıyla ülkenin gelişimine yeni bir ivme kazandırmak istiyor. Yurt dışında eğitim alan birçok gencimiz, devlet görevlerinde ve özel sektörde çalışıyor. Daha istikrarlı bir Kazakistan için bu iç dinamiği sürdürmemiz gerekiyor. Bu dinamizmi kaybederek hayal kırıklığı yaşamaya izin verilmeyecek. Cumhurbaşkanımız seçimden sonra Kazakistan'ın en parlak ve kalifiye 300 gencine devletin en önemli makamlarına görev vereceğini açıkladı." 

Saparbekuly, Kazakistan'ın mevcut stratejik ve kardeşlik ilişkilerini devam ettireceğini, dış politikada sorunların aşılması için dürüstçe çalışma yapacaklarını vurgulayarak, "Dış dinamikler açısında Kazakistan çok yönlü ve çok boyutlu politikası devam edecek. Çünkü bu dış politikanın mimarlarından birisi de Tokayev'dir. Kendisi 10 senedir Kazakistan Dışişleri Bakanlığı görevi yaptı. Kazakistan, SSCB sonrası dönemde hem Batı hem de Doğu ülkeleriyle iyi ilişkiler geliştirebilen, proaktif politika izleyen ender ülkelerden birisi. Tokayev döneminde, Kazakistan uluslararası arenada dengeli ve kendi ulusal çıkarlarına uygun proaktif politikalarına devam ettirecektir." diye konuştu.

- "Zorlu dönemlerde istikrar sınavı ortaya çıkıyor"

Büyükelçi Saparbekuly, Kazakistan'da bağımsızlık sonrası 30 yılda tarihi bir süreç yaşandığını, ülkede ekonomik, sosyal, siyasi, idari ve kültürel anlamda birçok gelişmenin yaşandığını ifade etti. 

Sovyetler Birliği'nden gelen ekonomik ve tedarik ile üretimle ilgili zincirlerin bir anda kopmasıyla 1990'larda Kazakistan'da büyük krizler yaşadığını, buna bağlı olarak yoksulluk yüzde 40'lara ulaştığını ifade eden Saparbekuly, şunları kaydetti:

"Zorlu dönemlerde toplumsal huzur, var olma ve istikrar sınavı da ortaya çıkıyor. Kazakistan'da 1990'larda da şimdi olduğu gibi çok kültürlü bir yapı vardı. Bunların bir arada ve huzur içerisinde yaşaması bizim için ekonomiden de önemliydi. Bu sorunların hepsi Cumhurbaşkanı Nazarbayev'in akılcı politikalarıyla aşıldı. Nazarbayev'in en önemli hizmetlerinden birisi de Kazakistan halkına devlet olma, birey olma ve uluslararası toplumun saygın bir üyesi olma ve geleceğe olan güvenini kazandırdı ve bunu gerçek icraatlerle gösterdi, göstermeye de devam edecek."

Anahtar Kelimeler: Kazakistan, Kazakistan'ın Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekuly,