Türk-İslam tarihinin Kırım’daki izleri: Kezlev şehrindeki Tekke

Tekke, Han Camii'nin yakınında, surların içinde eski Odunpazarı semtinde, Cuma Camii ile birlikte etrafı duvarlarla çevrili aynı avlu içinde yer alıyor.

21 Temmuz 2021 11:06

Tekkenin XV. veya XVI. yüzyılda inşa edildiği tahmin ediliyor. Yapı Mevlevîhane, Derviş Tekkesi, Cuma Camii, Aziz Baba Mevlevî Tekkesi olarak da adlandırılıyor.

Bununla birlikte, XVII. asrın ikinci yarısında Kezlev'i gezen Evliya Çelebi burada üç derviş tekkesi bulunduğunu, Halvetî ve Celvetî tarikatlarına ait olan bu tekkeler arasında en mamur olanının Küleçli Ahmed Efendi Tekkesi olduğunu söylemiş.

Ünlü seyyah Kezlev'de bir Mevlevî dergâhından söz etmiş. Bu bakımdan, tekkenin en azından kuruluşu itibarıyla Mevlevî tekkesi olmadığı anlaşılmakta. Nitekim, tekkenin yapı özellikleri de buna işaret etmekte. Osmanlı sanat tarihçisi Baha Tanman tekkenin yapısı itibarıyla bir Halvetî tekkesi olduğu görüşünde.

Şeyh hücresinin tuğla zemini altında Şahin Geray Han dönemine ait 1781 tarihli bir sikkeye rastlanırken, tevhidhanenin tahta zemin kalıntıları arasında Rusya İmparatoriçesi Yelizaveta Petrovna dönemine ait ve 1757-1762 yıllarına tarihlenen bir Rus sikkesi bulunmuş. Sovyet döneminde dinî faaliyetlere kapatılan tekke Sovyet donanmasının deposu olarak kullanılmış.