Türk şairi, bilgin ve devlet adamı Ali Şir Nevai...

Ali Şir Nevai, Türkçenin her yönden Farsçadan üstün olduğunu savunmuştur

25 Kasım 2021 17:06

Ali Şir Nevai, 9 Şubat 1441 tarihinde Afganistan'ın Herat kentinde doğdu. Horasan ve Semerkant'ta eğitim gören Nevai, Timurlu Sultan Hüseyin Baykara döneminde vezirlik yaptı.
Ali Şir Nevai, o dönemde kendi imkanlarıyla 40 kervansaray, 17 cami, 10 büyük konak, 9 hamam, 9 köprü ve 20 havuz yaptırdı.
Nevai'nin Çağatay Türkçesinin yanı sıra kısmen Farsça da kaleme aldığı yüzlerce gazelinin yer aldığı 30'dan fazla eseri ile Nesaim-ül Mehabbe ve Muhakemet-ül Lügateyn gibi tasavvuf ve bilimsel alanlarda yazılı eserleri bulunuyor.
Nevai, 1501 yılında doğduğu şehir Herat'ta hayatını kaybetti.

Ali Şir Nevai  Türkçeyi yüksek bir sanat dili olarak savunan ve Türk diline değer kazandıran önemli isimleden biridir. Sadece Çağatay edebiyatının değil bütün Türk edebiyatının önde gelen simalarındandır.
Nitekim Osmanlı şairleri de onu, üstat tanımış  ve şiirlerine nazireler yazmışlardır. 
Nevai'nin dilin yapıcı gücünden faydalanarak, milli birliği kurmaya çalışmasını gösteren eser  “Muhâkemetü’l-lugateyn”dır. Bu eserinde Nevai Türkçenin Farsçadan üstünlüğü ortaya koymaya çalışmıştır. Nevai bu eseriyle Türkçeyi edebi dil olarak kullanmayan, Farsça yazan çağdaşlarını ana dilini kullanmaya çağırmıştır.