Türkiye'nin başarı hikayesi: Karadeniz gazı

Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisi, Zonguldak'ta yükselmeye devam ediyor. Karadeniz gazını taşıyacak boruların seriminde ise 170 kilometrelik hat bitmek üzere. Hedef önümüzdeki yıl yerli gazın evlerde kullanılması.

22 Ağustos 2022 10:16

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye'nin Karadeniz'deki doğal gaz keşfinin ardından geçen 2 yılda projede çalışmaların aralıksız sürdüğünü belirterek, "Şu ana kadar sorunsuz ilerleyen proje, gelecek yıl gazın ulusal sisteme bağlanmasıyla, dünyada kendi alanında bu kadar kısa sürede biten proje olarak rekorlar kitabına girmiş olacak." dedi.

Dönmez, Fatih sondaj gemisinin 21 Ağustos 2020'de Karadeniz'de Türkiye'nin tarihindeki en büyük doğal gaz keşfini yapmasının ardından geçen 2 yıldaki gelişmeleri anlattı.

Küresel gündemde enerjinin ilk sıralardaki yerini koruduğunu ve enerji bağımsızlığının her zamankinden daha büyük önem taşıdığı bir dönemden geçildiğini ifade eden Dönmez, şöyle konuştu:

"Yerli enerjiye yapılan her yatırımın da her zamankinden daha fazla ehemmiyeti bulunuyor. Bizim enerji bağımsızlığı için yola çıkmamız ise bu gelişmelerden öncesine dayanıyor. Bundan tam 2 yıl önce, milli enerji hedefiyle dümenimizi kırdığımız Karadeniz'den gelen müjdeli haberi, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan kamuoyuyla paylaşmıştı. Karadan 170 kilometre açıkta, Fatih sondaj gemisinin gerçekleştirdiği 320 milyar metreküplük doğal gaz keşfi Türkiye'nin de en büyük keşfi olarak kayıtlara geçmişti. 2020'de denizlerdeki en büyük keşif unvanı da alan bu keşif bizim için ise aynı adındaki Sakarya gibi yeni bir dirilişin ilk adımı oldu. Sonrasında da yapılan keşiflerle Sakarya Gaz Sahası'nın rezervi 540 milyar metreküpe çıktı."

Dönmez, keşfin gerçekleştiği andan itibaren sahadaki çalışmaların karada ve denizde aralıksız sürdüğünü aktardı.

Sahada 6 bin kişi ve denizlerde yaklaşık 30 gemiyle sürecin planlandığı gibi ilerlediği bilgisini paylaşan Dönmez, "Aradan geçen 2 yılda çevreyi ve doğayı gözeterek yürütülen çalışmalar sonucunda Türkiye'nin en büyük projelerinden biri olan Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisi, Zonguldak'ta yükselmeye devam ediyor. Son olarak, gazı taşıyacak boruların seriminde de ciddi aşama kaydedildi. Castorone gemisi, 170 kilometrelik hattı bitirmek üzere. Önümüzdeki günlerde gazı taşıyacak boru serimini tamamlamış olacağız." diye konuştu.

Dönmez, hedefin Cumhuriyetin 100'üncü yılında yerli gazın evlerde kullanılması olduğunu anımsatarak, şöyle devam etti:

"Böylesine devasa bir projenin 3 yıl gibi kısa bir sürede bitmesi çok ayrı bir başarı hikayesi. Şu ana kadar sorunsuz ilerleyen proje, gelecek yıl gazın ulusal sisteme bağlanmasıyla, dünyada kendi alanında bu kadar kısa sürede biten proje olarak rekorlar kitabına girmiş olacak. Bu başarıların arkasında da enerjinin gizli kahramanları var. Kimisi küresel enerji şirketlerini kimisi de yüksek kariyerlerini bıraktı ve Türkiye’nin bu dev projesinde çalışmak için ülkesine döndü. İşte bu kahramanlara ve projenin yükselmesinde emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum. Öte yandan, Karadeniz'deki çalışmalar bizi Akdeniz’den uzaklaştırmadı. Akdeniz'de de hakkımız olanı almakta kararlıyız. Türkiye'nin 4'üncü sondaj gemisi Abdülhamid Han, ilk durağı Yörükler-1 kuyusunda sondajına başladı. Hedefimiz Karadeniz'deki sevinci Akdeniz’de de yaşatmak. İnşallah müjdeli haberleri Akdeniz'den de paylaşırız."

Karadeniz'de dev keşfin ardından geçen 2 yıldaki dönüm noktaları

29 Mayıs 2020'de Haydarpaşa Limanı'ndan yola çıkan Fatih sondaj gemisi, Filyos Limanı'ndaki hazırlık süreçlerinin ardından Karadeniz'e açılarak 20 Temmuz 2020'de ilk sondajına başladı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 21 Ağustos 2020'de Fatih'in, Sakarya Gaz Sahası'ndaki Tuna-1 lokasyonunda 320 milyar metreküple Türkiye tarihindeki en büyük doğal gaz keşfini yaptığını bildirdi.

Erdoğan, 17 Ekim 2020'de ise Fatih sondaj gemisinin ilave 85 milyar metreküp rezerv keşfettiğini ve toplam miktarın 405 milyar metreküpe yükseldiğini açıkladı.

Fatih, Sakarya Gaz Sahası'ndaki derin deniz tespit kuyularından ilki olan Türkali-1'de 5 Kasım 2020'de sondaja başlarken, Kanuni, sahadaki çalışmaları hızlandırmak amacıyla 13 Kasım'da Haydarpaşa Limanı'ndan Karadeniz'e uğurlandı.

Türkali-1' ve Türkali-2 tespit kuyularında çalışmalarını tamamlayan Fatih, 8 Nisan 2021'de keşif amaçlı sondaj yapmak üzere Amasra-1 kuyusunda sondaja başladı.

Bu sırada 5 Mayıs 2021'de Kanuni, Karadeniz'deki ilk görevi olan Türkali-2 kuyusunda derin deniz kuyu testlerini yapmak üzere denize açıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 4 Haziran 2021'de Fatih sondaj gemisinin, Amasra-1 kuyusunda 135 milyar metreküp gaz keşfettiğini açıkladı. Aynı gün, Karadeniz gazının karaya çıkış noktası olan Filyos Doğal Gaz İşleme Tesisi'nin temeli atıldı.

Sakarya Sahası Gaz Yakma Töreni'nin ardından 29 Temmuz'da Türkali-2 tespit kuyusunda ilk kuyu akış testi tamamlandı.

Yavuz'un Karadeniz yolculuğu başladı

Karadeniz'deki çalışmalara katılmak üzere Yavuz sondaj gemisi, 6 Ekim 2021'de Haydarpaşa Limanı'ndan hareket etti ve 7 Ekim'de Filyos Limanı'na ulaştı.

Kanuni, 7 Aralık 2021'de Türkali-2'de yürüttüğü ilk derin deniz kuyu testlerini başarıyla tamamlamasının ardından 10 Aralık'ta Türkali-1'de derin deniz kuyu testine başladı.

Türkali-3, Türkali-4, Türkali-5 ve Türkali-6 tespit kuyularında sondajları tamamlayan Fatih, 24 Aralık'ta Türkali-7 kuyusunda sondaja geçti.

Fatih, tespit kuyularındaki çalışmaların ardından yeni keşif hedefiyle 16 Şubat'ta Sakarya Gaz Sahası'ndaki üçüncü arama kuyusu olan Karasu-1'de 5 bin metre derinlikte yapacağı sondajına başladı.

Sakarya Gaz Sahası Geliştirme Projesi kapsamında keşfedilen doğal gazı karaya ulaştıracak ünitenin ilk kaynağının 10 Mart'ta yapılmasının ardından, gazı kuyu başından üretim haznesine iletecek dev vanalardan ikisi Filyos Limanı'na ulaştı.

Yavuz sondaj gemisi, Karadeniz gazının üretiminde ilk ve en önemli aşamalardan biri olan kuyu başı vanasını deniz tabanına indirmesi için 8 Nisan'da Türkali-2 kuyusuna uğurlandı.

Doğal gazı taşıyacak boruları deniz tabanına yerleştirecek Castoro 10 isimli gemi 7 Haziran'da Filyos Limanı'na ulaştı ve deniz tabanına ilk boru 13 Haziran'da indirildi. Hali hazırda Castorone gemisi derin sularda boru serim işlemini sürdürüyor.

İlk etapta günlük 10 milyon metreküp gaz üretimi

Sakarya Gaz Sahası'nda üretim için öncelikle 10 kuyu açılacak.

Karadeniz'deki her 6 kuyu denizin altında bir dağıtım haznesine bağlanacak ve tek hat olarak kıyıya çıkacak.

Bu kapsamda Faz-1'deki 10 Türkali kuyusunun 6'sı bir dağıtım haznesinde, diğer 4'ü ise ikinci bir dağıtım haznesinde toplanacak. Faz-2 kapsamında kuyular açılmaya devam edildikçe her dağıtım haznesinde 6 kuyu bağlı hale gelecek.

Dağıtım hazneleri eylül ayından itibaren denizin altına yerleştirilmeye başlanacak.

Doğal gazın karaya çıkış noktasında ise ilk etapta kasım ayında tamamlanması planlanan Batı Karadeniz Gazı Ölçüm İstasyonu, ikinci etapta Batı Karadeniz Doğal Gaz Boru Hattı Faz-1 kısmı inşa edilecek.

Karaya çıkarılan doğal gaz, bir gaz ölçüm istasyonu ve 211 kilometrelik boru hattıyla ulusal iletim şebekesine aktarılacak.

Yapılan çalışmalarla Sakarya Gaz Sahası'ndan ilk etapta günlük 10 milyon metreküp, ikinci etapta günlük 40 milyon metreküp doğal gaza ulaşılacak.