Türkmenistan, At Bayramı’nı Kutlamaya Hazırlanıyor

Türkmenistan’da 1992 yılından bu yana her yıl yapılan At Bayramı, 29 Nisan Pazar günü kutlanacak.

19 Nisan 2018 14:20

29 Nisan’da yapılacak Türkmenistan At Bayramı dolayısıyla, at kültürü, binicilik ve at yetiştiriciliği konulu çeşitli ulusal ve uluslararası konferanslar düzenlenecek.. Ayrıca koşudan güzelliğe çeşitli yarışmalar ve gösteriler, sergiler ve tanıtım etkinlikleri yapılacak.

Türklerde At Kültürü

Türkler için, özellikle Orta Asya Türkleri için at,  kültürün en değerli sembollerinden biri  olmuş tarih boyunca… En güzel vasıflar yüklenmiş, pek çok hikaye ve destanın başkahramanı olmuştur atlar… Alp Er Tunga’dan, Oğuz Kağan’dan bu yana kahramanlarını hep at üstünde hayal etmiş Türkler.  Kaşgarlı Mahmut, Divan-ı Lügati’t Türk’te, “Kuş kanadıyla, er atıyla” der ve “at Türk’ün kanadı” ifadesini kullanır. Faruk Nafiz Çamlıbel, “Bin gemle bağlanan yağız at şaha kalkıyor/ Asrın baş eğdi sandığı at şaha kalkıyor.” dizeleriyle, milli mücadelede şahlanan Türk milletini ata benzetir… Necip Fazıl Kısakürek, At’a Senfoni adlı özgün eserinde, “Kahramanların yüreğini kurşun gibi eritip suya dökecek olursanız, ortaya çıkacak şekil attır.” der. Türklerin Orta Asya’dan Balkanlara uzanan yolculuğunun, mücadelesinin pusulası, yoldaşı olmuştur atlar adeta.  Uzun yolculuklarda sahibini sırtlamış, savaşlarda asker rolünü yerine getirmiş çoğu zaman...

Sadakat Timsali Atlara “Şefkat” Anlayışı            

Türkmenler uzun yıllardır at kültürünün en belirgin sahibi ve koruyucusu olmuşlar… Türkmenistan’ın tarihsel kültüründe ve sosyal hayatının hemen her yerinde var olan Türkmen atlarına oldukça önem verilmektedir.. Bu yüzden Türkmen kültüründe at için söylenmiş pek çok özdeyiş vardır.  “At dostu, ata dostu” der Türkmenler.. Benzer bir özdeyiş ise, “sabah kalk atanı gör, andan sonra da atını” şeklindedir…  Bir başka atasözünde de  . “İlkin öyini beze, sonam atını beze” (Önce evini beze, sonra atını) denir.  Bunlar, Türkmenlerin yaşamında atlara verilen önemi, başını sokacak  evin ardından sıradaki en öncelikli işin at sahibi olmak, onu beslemek ve eğitmek olduğu anlatılır. Yoldaşlığı için ona şefkat  göstermek, sadakati dolayısıyla saygı duymak gerektiği öğretilir.

Türkmen Halkının Ulusal Hazinesi ve Gururu Ahal Teke Atlarının Özellikleri 

At konusunda çalışma yapan uzmanlar, Ahal Teke atlarının, 3 bin yıl önce Türkmenler tarafından evcilleştirilmiş ilk at türü olduğunu belirtiyorlar. Türkmenlerin ulusal hazinesi ve  gururu olan “Ahal – Teke” atlarının  adı, ülkenin 5 eyaletinden biri olan “Ahal” bölgesinde  yaşayan  “Teke” Türkmenleri tarafından yetiştirilmesi ve soylarının onlar tarafından korunmuş olmasından kaynaklanıyor. Sahip olduğu özellikler ile dünyaca ünlü bir güzelliğe sahip Ahal Teke atlarına, Türkmenler ayrı bir önem veriyor… Dik duruşu, uzun ince boynu, eğimli omzu, uzun sırtı ve uzun bacakları ile dikkat çeken Ahal teke atları, yumuşak bir yeleye ve hafif metalik şekilde parlayan vücuda sahip. Gözlerinin etrafı çoğunlukla siyah olduğu için gözleri badem şeklinde görünen Ahal teke atlarının kulakları diğer atlar göre daha uzun ve hafif orak şeklinde. Son derece cesur, zeki, duygusal ve bazen de inatçı olan bu atların sezgileri de çok güçlü. Sahibine daima bağlı kalan Ahal teke atları, binicisinin en küçük imalarını bile algılayabiliyor.

At Bakanlığı Olan Tek Ülke Türkmenistan

Ahal Teke atlarının korunması ve tanıtımı için yoğun çaba harcayan Türkmenistan;  atlar konusunda bakanlık düzeyinde kurumu olan tek ülke… Türkmen Atları Devlet Birliği Kurumu, Türkmenistan idari yapısı içinde ve Türkmen halkı nezdinde “At Bakanlığı” olarak görülüyor. Bu yüzden dünyada, “At Bakanlığı olan tek ülke” olarak biliniyor. 1992 yılından beri  ülkede Nisan ayının son Pazar günü at bayramı olarak kutlanıyor.. At Bayramı ile; binicisine sadık, fiziki olarak güzel görünen, bazen zeka örneği sergileyen bazen de duygusal veya inatçı olabilen ve eğitimle bazı insanı vasıfları taşıyabilen bu kıymetli hayvana hak ettiği değer veriliyor. Bağımsız ve Tarafsız Türkmenistan’ın sembolünde at bulunması da, ona yüklenen bu kültürel değerin önemli bir göstergesidir.

Türkmen Liderin Ahal Teke Atlarına Olan Özel İlgisi

Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov’un 2007 yılında başlayan iktidarı döneminde, devletin konuya verdiği önem ve at yetiştiriciliği konusuna ayrılan bütçe daha da arttı. At Bayramı dolayısıyla her yıl, çeşitli yarışma ve  tanıtım etkinlikleri, bilimsel konferanslar ve fuarlar düzenleniyor. Türkmenistan tarafından yapılan bu çalışmalar, at kültürünün ve Ahal Teke atlarının dünyada tanınmasına önemli katkı sağlıyor… Ahal Teke atlarının soylarının korunması ve  at yetiştiriciliği çalışmaları, Türkmen Atları Devlet Birliği tarafından Türkmenistan liderinin özel himayesinde yürütülüyor. Türkmen liderin iyi bir at binicisi olması, Ahal Teke atlarına olan ilgisi ve sevgisi; ülkede bu konuda yapılan  altyapı ve eğitim çalışmaları ile etkinliklere daha fazla önem verilmesi ve  özen gösterilmesini sağlıyor.

Türkmenistan At Bayramı 29 Nisan’da…

At Bayramı bu yıl 29 Nisan Pazar günü kutlanacak. At Bayramı dolayısıyla ulusal ve uluslararası bilimsel konferanslar düzenlenecek.. At bayramı kapsamında ayrıca, koşudan güzelliğe ödüllü yarışmalar, çeşitli gösteriler, sergiler ve tanıtım etkinlikleri yapılacak. Her yıl olduğu gibi bu yıl da At Bayramı kutlamalarının, renkli gösteriler ve heyecanlı yarışlara sahne olması bekleniyor.

Anahtar Kelimeler: Türkmenistan, Ahal Teke, At Bayramı, Türk kültüründe at,