Yeşil enerji koridorları Türkistan ve Kafkasya'ya güç verebilir

Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 29. Taraflar Konferansı'na (COP29) ev sahipliği yapan Azerbaycan ile Türkistan ve Kafkasya'daki komşularının yenilenebilir enerji alanındaki bölgesel iş birliğinin yeni bir dönemi başlatabileceği değerlendiriliyor.

15 Kasım 2024 12:04

Londra merkezli uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember, COP29'un "Enerji/Barış, Yardım ve İyileşme" tematik gününde, "Orta Asya ve Kafkaslar için Yeşil Enerji Koridorları" adlı bir rapor yayımladı.

Rapora göre, Türkistan ve Kafkasya'daki ülkelerin yenilenebilir enerjiden sağlanacak elektriğin yaygınlaştırılması için oluşturulacak geliştirilmiş bir bölgesel iş birliğinden kazanacakları çok şey var.

Söz konusu ülkeler, büyük ölçüde fosil yakıtlara bağımlı olmasına rağmen yenilenebilir enerji konusunda bölgesel iş birliğiyle yeni bir dönem başlatabilir.

Bölge ülkelerinin mevcut durumda büyük bir kısmının elektrikte fosil yakıtlara bağımlı olduğuna değinilen rapora göre, Özbekistan, Azerbaycan ve Türkmenistan doğal gazdan elektrik üretimi sağlarken, Kazakistan'ın üretimi kömüre dayanıyor. Su açısından zengin olarak bilinen Tacikistan, Kırgızistan ve Gürcistan ise elektriklerinin çoğunu yenilenebilir kaynaklardan üretiyor.

Rapora göre, bölge henüz kullanılmamış büyük bir yenilenebilir enerji potansiyeline sahip.

Türkistan ve Kafkasya, kuzeyde güçlü rüzgar potansiyeli, güneyde güneş enerjisi ve doğuda bölgenin en büyük iki nehri çevresinde hidroelektrik gibi birbirini tamamlayan bir yenilenebilir enerji profili sağlayan coğrafi çeşitlilikten faydalanıyor.

Kazakistan'dan Avrupa'ya Yeşil Enerji Koridoru

Rapora göre, Kazakistan, Özbekistan, Azerbaycan, Türkiye ve Avrupa Birliği'ni birbirine bağlaması planlanan yeşil enerji koridorları, çeşitli yenilenebilir enerji kaynaklarını bir araya getirerek sınır ötesine düşük maliyetli ve sürdürülebilir enerji sağlayabilir.

Bölgedeki hükümetlerin yenilenebilir enerji hedeflerini yükseltmeye başladığına dikkat çekilen rapora göre, Özbekistan şu anda elektriğinin yüzde 89'unu gazdan üretiyor ancak 2030'a kadar elektrik üretim kaynaklarında yüzde 40 yenilenebilir enerji payı hedefliyor.

Azerbaycan, 2023'te yüzde 20 olan yenilenebilir enerjinin kurulu güçteki payını 2030'a kadar yüzde 30'a çıkarmayı planlıyor.

Kömüre bağımlı Kazakistan ise büyük hidroelektrik santralleri hariç 2030'a kadar elektriğinin yüzde 15'ini yenilenebilir enerji kaynaklarından üretmeyi hedefliyor. Rapora göre, geniş yüz ölçümüne sahip ülke, yıllık tahmini 929 terawatsaat üretim kapasitesiyle bölgedeki en yüksek kara rüzgarı potansiyeline sahip. Bu ise bölgenin elektrik talebinin üç katına eşit.

Türkmenistan'ın güneş enerjisi potansiyelinin 655 gigavat olduğu tahmin edilirken, rapora göre bu miktar bölgenin mevcut toplam kurulu gücünün 8 katına denk geliyor.

Rapora göre, bölgenin eskiyen Sovyet dönemi şebekesinin, gerekli olan büyük ölçekli yenilenebilir entegrasyonunu desteklemek için daha önemli yatırım ve daha geniş bölgesel iş birliği taahhüdü gerekiyor.

Bakü'de devam eden COP29'un üçüncü gününde Azerbaycan, Kazakistan ve Özbekistan yeşil enerji geliştirme ve iletimi alanında mutabakat zaptı imzalamıştı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Müşaviri Hikmet Hacıyev, X hesabından yaptığı paylaşımda, üç ülkenin üreteceği yeşil enerjinin Hazar Denizi boyunca iletileceğini ve projenin Karadeniz enerji kablosuna bağlanacağını bildirmişti.

Anahtar Kelimeler: yeşil enerji koridoru, türkistan, kafkasya,